درمان افسردگی بدون دارو به روش rtms

افسردگی، یک ناراحتی روانی است که می تواند هم برای خود فرد و هم برای اطرافیان او مشکل آفرین باشد. چنانچه شما دچار بیماری افسردگی شده اید، بدانید که تنها فردی نیستید که در دام افسردگی گرفتار شده اید، زیرا از هر ده نفر، یک نفر به بیماری افسردگی دچار می شود. در این میان، بخش غم انگیز ماجرا آن است که تعداد بی شماری از افراد هستند که بیماری افسردگی را دارند اما بیماری آنها هنوز تشخیص داده نشده است. علی رغم اثر مخرب و چیره کننده ای که بیماری افسردگی می تواند بر روی زندگی بیماران داشته باشد، تلاش های زیادی در جهت حل این مشکل در حال انجام است، زیرا که اگر بیماری افسردگی به حال خود رها شود می تواند وضعیت بدتری پیدا بکند و مشکلات بیشتری را برای بیمار به وجود بیاورد. به عنوان مثال، این بیماری می تواند خلق و خوی شخص را پایین بیاورد، حتی ممکن است بیمار را دچار ترس از حضور در اجتماع کرده و در نهایت به خودکشی ختم شود. در ادامه شما را با درمان افسردگی با rtms که یک روش غیرتهاجمی بدون دارو است، بیشتر آشنا می‌کنیم.

شیوه درمان افسردگی با دستگاه آر تی ام اس چگونه است؟

درمان افسردگی با rTMS ، یک درمان غیرتهماجمی، بدون جراحی، بدون بی هوشی، امن و بدون خطر است که نیازی به استفاده از دارو ندارد، زیرا گروهی از افراد به دلیل بیماری دیگری که دارند یا به دلیل عوارض داروهای ضد افسردگی، علاقه‌ای به مصرف داروها ندارند. این روش، بر مبنای تحریک مغناطیسی مغز عمل می کند که یکی از روش‌های نوین پزشکی است. در این روش پزشک متخصص جلساتی را برای حضور بیمار و کار با دستگاه rTMS تعیین می‌کند. چنانچه بیمار، در جلسات اول، پاسخ مثبت دریافت کند، جلسات بیشتری برای تاثیر درمان rTMS، در جهت رفع علائم افسردگی، تعیین می‌شود. این درمان می‌تواند ۸ برابر سریعتر از دارو، به نتیجه برسد.

نحوه کار دستگاه rTMS 

روش درمانی rTMS، بر اساس تحریک الکتریکی مغز کار می کند که در بیماری افسردگی، برای تنظیم خلق و خوی بیمار به کار گرفته می شود. ضربان ها یا پالس های مغناطیسی دستگاه، برای تحریک الکتریکی مناطقی از مغز که قبلا توسط متخصص تعیین گردیده است، استفاده می شود.

این دستگاه با دسته پروانه ای شکلی به نام کویل کار می کند که حاوی یک سیم پیچ است و با ایجاد میدان مغناطیسی، پالس ها یا ضربان های مغناطیسی را تولید می کند. دسته ای به اندازه کف دست که روی قسمت مشخصی در جلو، بالا یا پشت سر قرار داده می شود.

بیمار دچار افسردگی، طبق جلسات تعیین شده، در مطب حضور پیدا می‌کند، روی صندلی راحت دستگاه  به حالت نیمه نشسته یا دراز کش قرار می‌گیرد. کویل، در محل مورد نظر، بر روی سر قرار داده می‌شود.  این بخش از دستگاه که بیمار با آن سر و کار دارد، ظاهر شکیلی دارد و کاربرد آن بسیار آسان است. تحریک الکتریکی به صورت منظم و مکرر، توسط کویل، بر روی سر وارد می‌شود. مناطق انتخاب شده، هدف دستگاه قرار می‌گیرند.

بر روی همان نواحی از مغز که افسردگی بر آنها تاثیر گذاشته است، تحریک مغناطیسی وارد می‌شود. تمرکز دستگاه بر فعالیت این نواحی است تا بتواند بهترین تاثیر درمانی شناخته شده را که برای این نوع از بیماری‌های سلامت روان، پیش بینی می‌شود، پیاده کند. تحقیقات نشان داده است، حدود دو سوم از بیمارانی که با استفاده از دارو، درمان نشده بودند، به کمک این روش به نتایج مثبتی دست پیدا کرده‌اند. این کار بدون هیچ گونه ناراحتی یا درد و در شرایطی کاملا راحت و آرام  انجام می‌شود.

درمان  rTMS، در بسیاری از افراد،  بهبود شایان توجهی را به دنبال داشته است. به عنوان مثال، این نتایج در مجلات پزشکی و بالینی آمریکا، اروپا و استرالیا که به مراکز معتبر دانشگاهی تعلق دارند، به چاپ رسیده است. نکته قابل توجه در این تحقیقات آن بوده است که دستیابی به نتیجه مطلوب، بستگی به این دارد که بیماران به یک متخصص خبره  و با تجربه مراجعه کنند. به عبارت دیگر، نوع کلینیک و محلی که این نوع از خدمات از جمله: علمی، بهداشتی، تکنیکی و... را ارائه می‌دهند، بسیار حائز اهمیت است. طبق مطالعات صورت گرفته، اثر بخشی این روش درمانی برای بسیاری از بیماری‌ها روشن شده و مورد تایید قرار گرفته است .

بیشتر بخوانید: درمان آلزایمر با دستگاه آر تی ام اس

درمان افسردگی با دستگاه آر تی ام اس چه مزایایی دارد؟

- عدم نیاز به مصرف دارو.

- بدون انجام بیهوشی.

- عاری از درد.

- صرفه جویی در هزینه (زیرا مصرف داروهای افسردگی، با عوارض و با دوره‌های طولانی‌تر است اما این درمان در حدود یک ماه نتایج مطلوبی را حاصل می‌کند).

- دارای تاییدیه از سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در سال ۲۰۰۸.

- رهایی از عوارض مصرف داروهای ضد افسردگی، مانند: حالت تهوع، اضافه وزن، خستگی، خشکی دهان و اختلال عملکرد جنسی.

- دوره نسبتا کوتاه درمان؛ توضیح: درمان افسردگی در زمان نسبتا کوتاه امکان پذیر است. دلیل این موضوع، عملکرد بالای دستگاه و اثر بخشی مفید آن است که می‌تواند در زمان کوتاه، فرد را به نتیجه دلخواه برساند. معمولا در هفته، ۵ جلسه برای درمان نیاز است. طول درمان ۴ الی ۶ هفته خواهد بود که بسیاری از بیماران در همان هفته اول نتایج مثبت خود را گزارش کرده‌اند.

بیشتر بخوانید: جدیدترین درمان اسکیزوفرنی

عوارض درمان افسردگی با دستگاه آر تی ام اس چیست؟

در مورد عوارض دستگاه rtms باید گفت که این روش درمانی، عوارض جدی وخطرناکی به دنبال ندارد. همچنین، این درمان، اثرات منفی طولانی مدت، نخواهد داشت. در این روش تحریک عمیق مغز یا تحریک عصب واگ صورت نمی‌گیرد. چنانچه عوارضی برای فرد بیمار داشته باشد، سبک و کوتاه مدت است. به عنوان مثال، احتمال دارد برای برخی از افراد، با کمی سردرد یا گردن درد، احساس مور مور شدن در محل تحریک، گرفتگی، انقباض ماهیچه‌های صورت و سبکی سر همراه باشد.

البته متخصص درمانگر سعی می‌کند تا با تنظیم میزان تحریک الکتریکی، این عوارض اندک احتمالی را نیز به حداقل ممکن برساند.

گروهی از افراد نمی‌توانند از روش تحریک الکتریکی مغز (rTMS)  استفاده کنند:

• افرادی که ایمپلنت فلزی در گوش یا چشم یا در ناحیه‌ای نزدیک سر داشته باشند.
• افرادی که دچار صرع می‌شوند.
• افرادی که در گردن و مغز، استنت، کار گذاشته‌اند.

عملکرد روش درمانی rTMS

در این روش، توسط دستگاه rTMS، بر روی قسمت‌هایی از مغز که درگیر افسردگی هستند، تحریک الکتریکی وارد می‌شود. این کار به کمک میدان مغناطیسی و توسط بخشی از دستگاه به نام کویل، صورت می‌گیرد که تحریک الکتریکی را بر روی سر ایجاد می‌کند.

برای روشن شدن این مطلب، باید به این نکته اشاره کرد که از نظر نحوه‌ی عملکرد مغز انسان به صورت موروثی یا ژنتیکی، یک ارگان الکتریکی به شمار می‌رود؛ به این معنی که مثل یک دستگاه الکتریکی عمل می‌کند و سیگنال‌های الکتریکی را بین سلول‌های عصبی جا به جا می‌کند. به عبارت دیگر ، مغز یا دستگاه الکتریکی بدن، وظیفه آوردن و بردن پیام‌های الکتریکی را بین سلول‌های خود بر عهده دارد. دستگاه rTMS، بر روی این رفتار تبادل پیام‌ها توسط مغز، تاثیر می‌گذارد. در واقع دستگاه rTMS، با خود سیستم طبیعی بدن، کار می‌کند.

نیروی اضافه‌ای را بر این ارگان وارد و یا از آن خارج نمی‌کند. همان سیستم عصبی بدن را در جهت تقویت و بهبود کارکرد مغز در رابطه با یک بیماری خاص، به کار می‌گیرد. این بهبودی، با افزایش میزان یا تعداد جا به جایی‌ها و تکرر پیام‌های الکتریکی انجام می‌شود.

روش rTMS در واقع نوعی توانبخشی مغزی محسوب می‌شود که عملکرد صحیح را به مغز بر می‌گرداند و به همین دلیل درمان قطعی و طولانی مدت خواهد بود.

کویل یا همان دسته در بردارنده میدان مغناطیسی، جهت وارد کردن تحریک الکتریکی بر روی سر، در ناحیه تعیین شده قرار می‌گیرد. کویل، بسته به نوع بیماری می‌تواند در بالا، جلو، عقب و بخش‌های جانبی سر قرار بگیرد.

در بیماری افسردگی، کویل، تقریبا در بخش پیشانی سر قرار می‌گیرد. با تحریک نواحی پیشانی، چند ناحیه دیگر از مغز نیز که فعالیت‌های چند گانه‌ای در این رابطه دارند، تحریک می‌شوند. این نواحی با پاسخ‌های هیجانی، حافظه و کنترل حرکت نیز مرتبط هستند. تحریک الکتریکی دستگاه، عملکرد نواحی درگیر در رویاسازی، برنامه ریزی و کنترل هیجانات را بهبود می‌بخشد و فعالیت بخش‌های مربوط به ترس و اضطراب را کمرنگ‌تر می‌کند.

مدت زمان لازم برای انجام تحریک الکتریکی مغز حدود نیم ساعت است و در طول درمان، از هیچ نوع دارو یا مواد بی هوش کننده استفاده نمی‌شود. در این درمان با پالس‌های مغناطیسی دستگاه، فعالیت نامنظم مغز، متعادل می‌شود، در نتیجه، شخص کمتر احساس افسردگی کرده و تحت کنترل قرار می‌گیرد. این تاثیرگذاری، تقریبا، در روز پنجم، نمایان می‌شود. با این روش، علائم افسردگی مربوط به حدود هشتاد درصد از بیماران، در طول یک ماه، برطرف می‌شود.

مقایسه روش های درمان افسردگی با آر تی ام اس و سایر روش های درمانی

درمان افسردگی با RTMS (تحریک مغناطیسی مغز) یک روش غیرتهاجمی است که در مقایسه با سایر درمان‌ها مزایا و محدودیت‌های خود را دارد. در برابر داروهای ضدافسردگی، RTMS با عوارض جانبی کمتری مانند خواب‌آلودگی یا افزایش وزن همراه است و برای افرادی که به داروها پاسخ نداده یا عوارض آن‌ها را تحمل نمی‌کنند، گزینه‌ای مناسب محسوب می‌شود. همچنین، نسبت به روان‌درمانی (مانند CBT)، اثرگذاری سریع‌تری دارد و برای بیمارانی که نمی‌توانند به‌خوبی در جلسات گفت‌وگو شرکت کنند، مؤثر است. با این حال، روان‌درمانی به بهبود مهارت‌های مقابله‌ای کمک می‌کند که در RTMS دیده نمی‌شود.

در مقایسه با ECT (درمان الکتروشوک)، RTMS نیازی به بیهوشی ندارد و عوارض جانبی خفیف‌تری مانند سردرد دارد، اما برای افسردگی‌های خفیف تا متوسط مؤثرتر است. از سوی دیگر، RTMS برخلاف درمان‌های مکمل مانند ورزش یا رژیم‌درمانی، مستقیماً عملکرد مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما به تغییر سبک زندگی کمک نمی‌کند. به طور کلی، RTMS گزینه‌ای مؤثر برای افسردگی مقاوم به درمان است و در ترکیب با دارو یا روان‌درمانی نتایج بهتری ارائه می‌دهد.

هزینه ی درمان افسردگی به روش rTMS

نحوه‌ی درمان در این روش مانند فیزیوتراپی هر روز انجام می‌شود. در کلینیک تهران آر تی ام اس مبلغ هر جلسه طبق تعرفه‌ی معاونت درمان وزارت بهداشت دریافت می‌شود. به همین دلیل چنانچه بیمار دارای بیمه‌ی تکمیلی باشد، با گرفتن نامه از مرکز می‌تواند اقدام به دریافت هزینه‌ها کند. در مجموع به دلیل اینکه درمان با دارو درمانی قطعی نبوده و بیمار مجبور است داروها را بصورت طولانی مدت مصرف کند و با توجه به اینکه طبق نظر سازمان غذا و داروی آمریکا، rTMS درمان قطعی برای بیماری افسردگی می‌باشد، درمان به روش تحریک مغناطیسی مغز علاوه بر موارد ذکر شده در بالا، از نظر هزینه هم در طولانی مدت بسیار با صرفه و منطقی است.

درصد موفقیت درمان افسردگی با rtms

درمان افسردگی با دستگاه RTMS (تحریک مغناطیسی مغز) درصد موفقیت قابل‌توجهی دارد، به‌ویژه در بیماران مبتلا به افسردگی مقاوم به درمان. طبق مطالعات و تحقیقات بالینی، میزان موفقیت این روش به شرح زیر است:

• 50 تا 60 درصد بیماران با افسردگی مقاوم به درمان، بهبود قابل‌توجهی در علائم افسردگی را تجربه می‌کنند.
• 30 تا 40 درصد بیماران پس از اتمام جلسات درمانی، به مرحله بهبودی کامل یا نزدیک به بهبودی می‌رسند.

البته میزان موفقیت به عوامل مختلفی مانند شدت افسردگی، پاسخ فرد به درمان و تداوم جلسات درمانی بستگی دارد. در صورت همراهی RTMS با روان‌درمانی و تغییر سبک زندگی، نتایج بهتری حاصل می‌شود.

درمان افسردگی با دستگاه rtms در کلینیک تهران rtms

در مرکز تهران آر تی ام اس، بیماران می‌توانند طبق برنامه‌ای که توسط متخصص تعیین می‌شود، پنج الی شش جلسه در هفته و هر جلسه، حدود بیست تا چهل دقیقه، تحت درمان قرار بگیرند. هر جلسه، متخصص درمانگر رهنمودهای تازه‌ای در اختیار بیمار قرار می‌دهد. در طی درمان، با بررسی‌هایی که از طریق گرفتن نقشه مغزی انجام می‌شود، میزان پیشرفت و بهبودی به بیمار اعلام می‌شود. پس از مدت یک ماه درمان، علائم افسردگی برطرف می‌شود و احساس ناتوانی و ناامیدی و به همراه آن اضطراب و استرس فرد تا میزان قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند و شخص با انگیزه‌ای بالاتر از زمان آغاز درمان، کارهای روزانه را از سر می‌گیرد.