علائم ام اس در زنان و مردان

بیماری مالتیپل اسکلروز (Multiple Sclerosis یا MS) یا ام اس چیست؟ ام اس که به آن گرفتگی بافت‌های گوناگون نیز می‌گویند، یک بیماری التهابی مزمن است که بر اساس عملکرد سیستم ایمنی بدن علیه سیستم عصبی مرکزی ایجاد می‌شود. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به میلین، پوششی که اعصاب را در مغز و نخاع فرا می‌گیرد، حمله می‌کند. این حملات منجر به آسیب و التهاب در مایلین می‌شوند که باعث قطع و قفل شدن ارتباط بین اعصاب و مغز می‌شود. علائم ام اس بسیار متنوع است اما شناخت آن می‌تواند برای تشخیص به موقع و مراجع به پزشک در زمان مناسب، مفید باشد.

این بیماری معمولا در افراد جوانتر ظاهر می‌شود، اما به این معنا نیست که نمی‌تواند در هر سنی ظاهر شود. علائم آن شامل اختلالات دیداری، عدم تعادل، خستگی، ضعف عضلانی، مشکلات کنترل ادراک حرکتی، و مشکلات کاهش حافظه و تمرکز است. با توجه به پیچیدگی و تأثیرات گسترده‌ای که MS بر زندگی افراد دارد، مطالعه و فهم بیشتر در مورد این بیماری ضروری است. این موضوع می‌تواند مورد توجه قرار گیرد، زیرا اهمیت دارد که افراد مختلف، از افراد مبتلا گرفته تا افرادی که با آنها در تماس هستند، درک صحیحی از این بیماری داشته باشند.

از این رو ما در این مقاله از سایت تهران آر تی ام اس، به بررسی علائم اولیه ام اس، علائم خاموش، خفیف و بدخیم می‌پردازیم و در نهایت در مورد تفاوت‌هایی که بین این اختلال با کم‌خونی وجود دارد، صحبت خواهیم کرد. لطفا تا انتهای این مقاله ما را همراهی کنید.

علائم اولیه ام اس

علائم اولیه ام اس در همه افراد یکسان نیست و امکان دارد در افراد مختلف، علائم متنوع و متفاوتی بروز کند که بسته به مکان و شدت آسیب به سیستم عصبی مرکزی، متغیر هستند. این علائم بر خلاف تصور عموم به صورت ناگهانی ظاهر نمی‌شوند و به تدریج پیشرفت می‌کنند. برخی از علائم اولیه MS عبارت‌اند از:

اختلالات دیداری

برخی از افرادی که به ام اس مبتلا می‌شوند اما هنوز متوجه آن نشده‌اند، ممکن است از دید مبهم یا کاهش دیدشان در هنگام مطالعه، شکایت کنند. علائمی مانند دوبینی، کاهش دید در یک چشم، یا درد چشم نیز ممکن است در این افراد ظاهر شود. تاری دیدی از شایع‌ترین علائم ابتلا به ام اس است

اختلالات حرکتی

این اختلالات شامل عدم حفظ تعادل، سوزش در بخش‌هایی از پوست، لرزش، سرگیجه، ضعف عضلات، یا مشکلات در حرکت و کنترل حرکات می‌شود

خستگی

خستگی شدید و بی‌دلیل هم می‌تواند یکی از علائم اولیه MS باشد که ممکن است حتی بعد از استراحت طولانی نیز کاهش نیابد

اختلالات حسی

شامل درد و اسپاسم یا خارش در بخش‌های مختلف بدن، احساس سوزن‌سوزن شدن بخشی از بدن یا بی‌حسی است مثلا ممکن است یک دست یا پا به طور کامل دچار این مشکلات شود و حسی که فرد تجربه می‌کند ناراحت‌کننده و ناخوشایند است

مشکلات عصبی

ممکن است افراد مبتلا به این اختلال، علائمی مانند تورم و التهاب عصب‌ها، احساس سرما یا گرما در بخش‌هایی از بدن، یا درد عصبی را تجربه کنند

مشکلات کنترل دستگاه ادراک حرکتی

ممکن است افراد مشکلاتی در کنترل حرکات را تجربه کنند، مانند مشکلات در نوشتن، گفتگو، یا انجام فعالیت‌های روزمره دچار مشکل شوند. اگرچه این علائم ممکن است با نشانه‌های دیگری همچون اختلالات یادگیری و حافظه، مشکلات صحبت کردن، یا تغییرات در شخصیت هم همراه باشند؛ اما آنها معمولاً در مراحل پیشرفته‌تر بیماری MS ظاهر می‌شوند. در هر صورت، MS باید توسط پزشک متخصص و با استفاده از روش‌های تشخیصی مانند انجام آزمون‌های تصویربرداری مغز و نخاع (مانند MRI) و تست‌های عصبی قطعی تشخیص داده شود. همچنین تشخیص ام اس با استفاده از تست نوار عصب و عضله یکی از روش‌های نوین است که پزشکان از آن استفاده می‌کنند تا به وجود این اختلال در افراد پی ببرند.

علائم ام اس خاموش

علائم ام اس خاموش که به ام اس بی‌علامت هم نامگذاری شده است، درواقع مواردی است که شخص آنها را تجربه می‌کند؛ اما به طور ظاهری مشخص نیستند و دیگران هم هنگام ارتباط با شخص مبتلا، نمی‌توانند آنها را مشاهده کنند. این علائم ممکن است در طول زمان تغییر کنند و به طور دوره‌ای ظاهر شوند یا به صورت پایدار باقی بمانند. بعضی از علائم MS خاموش عبارت‌اند از:

• احساس خستگی: خستگی مزمن یا خستگی غیرمنطقی که با استراحت کافی کاهش نمی‌یابد از شایع‌ترین نشانه‌های ام اس است اما اولین و تنها نشانه ابتلا به آن نیست
• مشکلات حافظه و تمرکز: ممکن است افراد مشکلاتی در حافظه کوتاه‌مدت خود یا ضعف در تمرکزکردن را تجربه کنند
• مشکلات خواب: اختلالاتی در زمان خوابیدن، بیدار ماندن در طول شب، یا احساس خستگی و خواب آلودگی در طول روز هم از علائم ام اس خاموش هستند
• درد: درد مزمن، مانند درد عضلانی یا درد عصبی هم امکان دارد از مشخصه‌های ام اس خاموش باشد
• علائم روانشناختی: شامل افسردگی، اضطراب، یا تغییرات در روحیه و شخصیت فرد مبتلا می‌شود
• علائم حسی: احساس سوزش، بی‌حسی یا درد در بخش‌های مختلف بدن هم اگر بدون دلیل باشد، ممکن است در فهرست علائم MS خاموش قرار بگیرند
• مشکلات گوارشی: برخی از مبتلایان به ام اس، مشکلاتی در معده، دستگاه گوارش، یا در کنترل دستگاه ادراک حرکتی خود مشاهده می‌کنند
• اختلالات تعادل و حرکت: افراد مبتلا به ام اس ممکن است با لرزش، عدم تعادل، یا مشکلات در حرکت روبرو شوند

مهم است که افرادی که به علائم خاموش MS مبتلا هستند، از پزشک خود مشورت بگیرند تا تشخیص صحیح و مدیریت مناسب برای علائم خود را دریافت کنند. برای تشخیص و تجزیه و تحلیل علائم، ممکن است پزشک از آزمون‌های تصویربرداری مغز و نخاع، آزمون‌های عصبی، و مطالعه تاریخچه پزشکی استفاده کند.

علائم ام اس خفیف

امکان دارد در مراحل ابتدایی بیماری علائمی از بیماری در فرد ظاهر شوند که در برخی به طور موقت و در اوقات خاص ظاهر شوند و برخی از افراد هم این مشخصه‌ها را به طور مداوم تجربه کنند. برخی از علائم ام اس خفیف شامل موارد زیر هستند:

• اختلالات دیداری
• اختلالات حسی
• خستگی زیاد
• مشکلات در حافظه و تمرکز
• مشکلات در حرکت
• مشکلات گوارشی
• علائم روانشناختی مثل اضطراب، افسردگی، تغییرات در شخصیت
• درد عضلانی، عصبی، اسپاسم در بخش‌های مختلف بدن
• مشکلات معده و دستگاه گوارش

علائم ام اس بدخیم

علائم ام اس شدید هم تفاوت خیلی زیادی با سایر دوره‌های این بیماری ندارد. فقط ممکن است بسیار متنوع و گاهی ناپیوسته باشند، با این وجود، برخی از نشانه‌های شایع ام اس که در موارد شدیدتر این بیماری احتمال ظاهرشدنشان وجود دارند، عبارت‌اند از:

• ضعف و کاهش قدرت حرکتی: ضعف عضلات، کاهش توانایی حرکتی در پاها و دست‌ها و مشکلات در حرکت‌های روزمره
• اختلالات تعادل و هماهنگی: افراد ممکن است با مشکلات تعادل روبرو شوند که باعث افتادن و ناپایداری در حرکت‌ها می‌شود
• اختلالات حسی: احساس بی‌حسی، سوزش در برخی از نقاط پوست، التهاب و قرمزی پوست و اختلال در حس‌ لامسه هنگامی که بخشی از بدنتان لمس می‌شود یا شما چیزی را لمس می‌کنید
• اختلالات بینایی: مثل دوبینی، کاهش دید، کم‌بینی، و در برخی موارد از دست دادن موقت دید
• خستگی شدید: احساس خستگی شدید و مزمن که حتی با استراحت کافی از بین نرود
• اختلالات شناختی و عاطفی: مشکلاتی در حافظه، تمرکز، دستیابی به اطلاعات، و تغییرات در خلق و خوی روحی
• اختلال در کنترل مثانه: ممکن است افراد دچار مشکلاتی در کنترل مثانه خود ‌شوند
• علائم دیگر: مانند سردرد شدید، مشکلات تنفسی، اشکال در خواب

همچنین، در برخی موارد شدید‌ترِ ام اس، کسی که به این بیماری مبتلاست، احتمال دارد همزمان دچار بیماری‌های مزمن دیگر هم شود و مجبور باشد با آنها هم مبارزه کند و این وضعیت، پیچیدگی و شدت علائم را افزایش می‌دهد.

تفاوت علائم ام اس در زنان و مردان

در زیر جدولی از علائم رایج ام‌اس در زنان و مردان آورده شده است:

تفاوت علائم ام اس و کم خونی

شاید به دلیل آنکه برخی از علائم بیماری MS و کم خونی مانند خستگی، ضعف عضلات، حس سوزن‌سوزن شدن و بی‌حسی بدن، کاهش توانایی فعالیت‌های فیزیکی و... مشابه هم هستند، گاهی باعث شود که مبتلایان به کم‌خونی تصور کنند دچار ام اس شده‌اند و برعکس! اما دقت در توصیف و شناسایی علائم و ارتباط این دو بیماری با سابقه پزشکی فرد می‌تواند به تشخیص صحیح و درمان مناسب کمک کند. در ادامه به بررسی تفاوت علائم ام اس و کم خونی می‌پردازیم.
مثلا افرادی که به کم‌خونی مبتلا هستند، به دلیل آنکه خون غنی از اکسیژن به اندازه کافی به آنها نمی‌رسد، دچار خستگی شدید و سریع می‌شوند که با ریزش مو همراه است؛ اما این نوع از خستگی و ریزش مو در مبتلایان به ام اس، مشاهده نمی‌شود.
افرادی که دچار کم‌خونی هستند دچار بی‌خوابی می‌شوند و در بیشتر مواقع با دردی که در بدن حس می‌کنند از خواب بیدار می‌شوند، درحالی که مبتلایان به ام اس این حالت از اختلال در خواب را ندارند و عموما نمی‌توانند یک خواب راحت را تجربه کنند. ضمن اینکه پس از بیدار شدن نیز احساس درد شدید در بدن را ندارند.

تست ام اس در خانه

تشخیص بیماری مولتیپل اسکلروز نیازمند انجام تست‌های ویژه توسط پزشکان متخصص است. تاکنون، هیچ تست دقیق و معتبری برای تشخیص MS در خانه وجود ندارد؛ اما انجام تست‌هایی مانند تصویربرداری مغز و نخاع (مانند MRI)، آزمایش خون، آزمون‌های عصب‌شناختی توسط پزشکان متخصص و همچنین تشخیص ام اس با استفاده از تست نوار عصب و عضله می‌تواند به تشخیص وضعیت سلامت یا بیماری فرد کمک کند.

سخن پایانی

در این مقاله از تهران آر تی ام اس، به بررسی علائم ام اس پرداختیم و دوره‌های مختلف این بیماری را شرح دادیم. اما نباید از این نکته غافل شوید که هر کدام از علائمی که مطرح شد، به طور قطع بیان کننده ابتلای فرد به MS نیست! برخی از افراد ممکن است علائمی را در خود مشاهده کنند و باعث شکل‌گیری و تقویت توهم ابتلا به ام اس در آنها شود. پیشنهاد ما به شما و این افراد، مراجعه هرچه سریع‌تر به پزشک متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات است تا به معاینه و تشخیص بیماری یا مشکل شما بپردازند.

مرکز تهران آر تی ام اس