نوار عصب دست چیست و چگونه انجام می شود

نوار عصب دست، آزمایشی تشخیصی است که به تشخیص بیماری‌های عصبی و عضلانی کمک می‌کند و اغلب بخشی حیاتی از برنامه درمانی بیمار محسوب می‌شود. بسیاری از افراد از ما می‌پرسند که آیا این آزمایش درد دارد یا خیر. قبلا در مطلبی جداگانه درباره اینکه نوار عصب و عضله چیست به طور مفصل توضیح دادیم اما در این مقاله به صورت اختصاصی به هر آنچه که باید درباره نوار عصب عضله دست بدانید؛ مانند مراحل، عوارض، بایدها و نبایدهای قبل و بعد از آن می‌پردازیم.

نوار عصب دست چیست؟

نوار عصب دست که با نام‌های الکترومیوگرافی یا EMG نیز شناخته می‌شود، آزمایشی است که سلامت عضلات دست و سلول‌های عصبی کنترل‌کننده آن‌ها را ارزیابی می‌کند. این سلول‌ها که با نام نورون‌های حرکتی شناخته می‌شوند، پیام‌های الکتریکی را منتقل می‌کنند و به‌تبع آن، باعث انقباض عضلات می‌شوند.

این آزمایش با استفاده از الکترودهای کوچک، این پیام‌ها را ضبط و سپس آن‌ها را به نمودارها، صداها یا مقادیر عددی تبدیل می‌کند. اگر مشکلاتی در اعصاب، عضلات و ارتباط بین عصب و عضله دست وجود داشته باشد، این آزمایش آن‌ها را نشان می‌دهد. این مشکلات می‌توانند نشان‌دهنده یک بیماری عصبی عضلانی باشند.

انواع نوار عصب دست

این آزمایش به دو روش قابل انجام شود. پزشک با توجه به شرایط یکی از آن‌ها را تجویز می‌کند. انواع نوار عصب عضله دست عبارت‌اند از:

نوار عصب عضله دست سطحی

در این نوع، الکترودها روی پوستی که روی عضله هدف است، گذاشته می‌شوند و فعالیت الکتریکی بسیاری از فیبرهای عضلانی را ضبط می‌کنند. این نوع می‌تواند نمایی کلی از فعالیت عضله دست را ارائه دهد.

نوار عصب عضله داخل عضلانی

در این نوع که با نام نوار عصب سوزنی نیز شناخته می‌شود، سوزن‌های نازکی به‌صورت مستقیم به عضله وارد می‌شوند و پیام‌های هر یک از فیبرهای عضلانی یا گروه کوچکی از آن‌ها را ضبط می‌کنند. این تکنیک می‌تواند اطلاعات بیشتری را درباره فعالیت عضله و ناهنجاری‌های احتمالی ارائه دهد.

کاربرد نوار عصب دست چیست؟

این آزمایش می‌تواند به تشخیص بسیاری از بیماری‌ها مانند بیماری‌های زیر کمک کند:

• سندروم تونل کارپال: این بیماری روی اعصاب دست و بازو تأثیر می‌گذارد و باعث ایجاد علائمی مانند بی‌حسی، گزگز، ضعف و درد در این بخش‌ها می‌شود.
• سندرم گیلن باره: در این بیماری نادر، سیستم ایمنی به اعصاب حمله می‌کند و باعث ایجاد علائمی مانند بی‌حسی، گزگز و فلج می‌شود.
• میاستنی گراویس: این بیماری نادر باعث ضعف در عضلاتی که می‌توانید آن‌ها را کنترل کنید، می‌شود.
• دیستروفی عضلانی: دیستروفی عضلانی به گروهی از بیماری‌های ژنتیکی گفته می‌شود که باعث ضعف عضله می‌شوند و می‌توانند روی توانایی راه‌رفتن و مراقبت از خود تأثیر بگذارند.
• بیماری شارکو ماری توث: بیماری شارکو ماری توث به گروهی از اختلالات عصبی ارثی گفته می‌شود. این بیماری‌ها باعث آسیب عصب و ضعف عضله به‌ویژه در بازوها و پاها می‌شوند.

نوار عصب دست برای چه کسانی مناسب است؟

اگر دارای علائم زیر هستید، این آزمایش برای شما مناسب است و می‌تواند به تشخیص بیماری شما کمک کند:

• ضعف عضله
• گزگز یا بی‌حسی در بازوها، پاها، دست‌ها یا صورت
• گرفتگی عضلانی
• فلج عضله

چه کسانی نباید نوار عصب عضله دست بگیرند؟

اگر دارای شرایط زیر هستید، نباید نوار عصب عضله بگیرید:

• اگر دستگاه ضربان‌ساز یا دستگاه‌های دیگری در قلب خود دارید؛ زیرا، این دستگاه‌ها می‌توانند روی نتایج این آزمایش تأثیر بگذارند.
• اگر دچار اختلالات خونریزی شدید هستید، نباید نوار داخل عضلانی یا سوزنی بگیرید؛ ولی، اگر داروهای ضدانعقاد مصرف می‌کنید، پزشک ممکن است این آزمایش را برای شما تجویز کند.
• اگر بافت‌های نرم دستتان عفونت کرده است.

مراحل گرفتن نوار عصب عضله دست

مراحل نوار عصب دست عبارت‌اند از:

1. متخصص نوار عصب ابتدا از شما می‌خواهد روی تخت دراز بکشید.
2. سپس پوست روی عضله هدف را تمیز و ضدعفونی می‌کند.
3. در مرحله بعدی، سوزن کوچکی را به همراه یک الکترود به درون عضله وارد می‌کند. این الکترود به دستگاهی که می‌تواند فعالیت الکتریکی عضله را ضبط کند، متصل است. زمانی که الکترود به درون عضله وارد می‌شود، ممکن است درد یا ناراحتی خفیفی را احساس کنید.
4. متخصص ممکن است از شما بخواهد بی‌حرکت بمانید تا دستگاه فعالیت عضله شما را در هنگام استراحت ضبط کند.
5. سپس ممکن است از شما بخواهد عضله خود را به‌آرامی منقبض کنید تا دستگاه فعالیت عضله را در هنگام انقباض ضبط کند.
6. متخصص ممکن است الکترودها را به بخش‌های دیگری از دست شما وارد کند.

نوار عصب از دست چقدر طول می کشد؟

مدت‌زمان این آزمایش به تعداد بخش‌هایی که باید آزمایش شوند و پیچیدگی علائم بیمار بستگی دارد. این آزمایش معمولا حدود 30 دقیقه تا یک ساعت طول می‌کشد. در برخی اوقات، جلسات بیشتری برای ارزیابی تمام بخش‌های دست لازم است.

تفسیر جواب نوار عصب و عضله دست

اگر جواب این آزمایش عادی باشد، نشان‌دهنده این است که عملکرد عضله و عصب شما عادی است. اگر جواب این آزمایش غیرعادی باشد، می‌تواند نشان‌دهنده آسیب عصب یا عضله، میوپاتی، نوروپاتی محیطی، دیستروفی عضلانی یا بیماری‌های دیگر باشد. تفسیر جواب نوار عصب و عضله دست خود را به متخصص مغز و اعصاب بسپارید؛ زیرا، تنها این متخصص می‌تواند آن را تفسیر کند و بیماری‌های شما را به‌درستی تشخیص دهد.

مرکز نوار عصب دست

اگر به دنبال مرکز نوار عصب دست معتبری برای انجام این آزمایش یا تفسیر نتایج آن هستید، ما مرکز تهران آرتی‌ام‌اس را به شما پیشنهاد می‌دهیم. متخصصان مغز و اعصاب این مرکز می‌توانند بیماری‌های شما را با آخرین آزمایش‌ها و روش‌های درمانی مانند تحریک مغناطیسی مغز rtms ارزیابی و درمان کنند.

هزینه نوار عصب دست چقدر است؟

هزینه نوار عصب دست به عوامل مختلفی بستگی دارد و ممکن است در همه مراکز یکسان نباشد. اگر می‌خواهید هزینه این آزمایش را در مرکز تهران آرتی‌ام‌اس بدانید، با شماره‌های درج‌شده در این سایت تماس بگیرید.

عوارض نوار عصب عضله دست

عوارض نوار عصب و عضله به‌ندرت خطرناک هستند. این آزمایش معمولا باعث واردشدن آسیب موقتی یا دائمی به اعصاب دست نمی‌شود. در نوع داخل عضلانی یا سوزنی، خطر عفونت یا خونریزی وجود دارد؛ ولی، اگر مرکز ارائه‌دهنده این آزمایش از تکنیک‌های ضدعفونی‌کننده یا فشار مناسب استفاده کند، می‌تواند خطر این عوارض را  به حداقل برساند. برخی از عوارض این آزمایش عبارت‌اند از:

• احساس سوزن‌سوزن‌شدن در طول آزمایش
• احساس درد در عضله که چند روز پس از آزمایش برطرف می‌شود.
• کبودی پوست در محلی که سوزن‌ها به عضله وارد شده‌اند.

بیماران معمولا با رعایت بایدها و نبایدهای قبل و بعد از آزمایش می‌توانند از این عوارض جلوگیری کنند.

آمادگی های قبل از نوار عصب دست

برخی از آمادگی‌های قبل از نوار عصب عبارت‌اند از:

• از پزشک خود بپرسید که آیا می‌توانید داروهای تجویزی یا بدون نسخه خود را پیش از آزمایش مصرف کنید یا خیر
• در روزی که آزمایش انجام خواهد شد، حمام کنید و از استفاده از هر گونه لوسیون، کرم یا اسپری خودداری کنید؛ زیرا، می‌توانند نتایج آزمایش را تغییر دهند.
• اگر دستگاه ضربان‌ساز یا دستگاه‌های الکتریکی دیگری در بدن خود دارید، حتما به پزشک اطلاع دهید.
• اگر داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنید یا دچار اختلال انعقاد خون هستید، حتما به پزشک اطلاع دهید.
• در روزی که آزمایش انجام خواهد شد، لباس‌های راحتی بپوشید تا بتوانید آن‌ها را به‌آسانی دربیاورید؛ زیرا، متخصص ممکن است از شما بخواهد لباس بیمارستان را بر تن کنید.

مراقبت های بعد از نوار عصب عضله دست

برخی از مراقبت‌های بعد از نوار عصب عضله عبارت‌اند از:

• پس از آزمایش ممکن است دچار درد عضله شوید. شما می‌توانید برای کاهش درد خود از داروهای بدون نسخه استفاده کنید. اگر دچار مشکلات کبدی، کلیوی، معده یا قلبی هستید، پیش از مصرف داروهای بدون نسخه با پزشک خود مشورت کنید.
• اگر محلی که الکترودها به عضله وارد شده‌اند، کبود شده است، نگران نباشید. کبودی در کمتر از چند روز برطرف خواهد شد.
• عفونت پس از این آزمایش بسیار نادر است؛ ولی، اگر دردتان افزایش یافته است یا دچار علائمی مانند تورم، ترشح یا دیگر علائم عفونت شده‌اید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
• ممکن است بتوانید فعالیت‌های روزمره خود را همانند گذشته انجام دهید. نظر پزشک خود را در این باره جویا شوید.
• محل واردشدن الکترودها به عضله را تمیز نگه دارید.
• اگر علائمی مانند خونریزی یا تب را مشاهده می‌کنید، به اورژانس یا مطب پزشک خود مراجعه کنید.

آیا گرفتن نوار عصب از دست درد دارد؟

این آزمایش معمولا درد ندارد. برخی از بیماران ممکن است احساسی شبیه به نیشگون یا ناراحتی خفیفی را در هنگام واردشدن سوزن‌ها به عضله احساس کنند. در موارد نادر، بیماران پس از آزمایش ممکن است دچار درد یا کبودی پوست دست شوند.

سخن پایانی

اگر علائمی مانند ضعف عضله، درد، بی‌حسی یا گزگز را در دست خود احساس می‌کنید، آزمایش نوار عصب دست می‌تواند در تشخیص علت ایجادکننده این علائم به پزشک کمک کند. این آزمایش معمولا درد ندارد و عوارض آن به‌ندرت خطرناک هستند. اگر بایدها و نبایدهای قبل و بعد از آزمایش را رعایت کنید، می‌توانید خطر عوارض این آزمایش را به حداقل برسانید.

اگر به دنبال مرکز معتبری برای انجام این آزمایش و تفسیر نتایج آن هستید، ما مرکز rtms در تهران را به شما پیشنهاد می‌کنیم. همین امروز می‌توانید نوبتی را برای ملاقات با متخصصان مغز و اعصاب این مرکز معتبر بگیرید و اولین قدم را برای تشخیص و درمان بیماری‌های خود بردارید.