آشنایی با نحوه درمان درد عصب سه قلو

عصب سه قلو کجاست ؟ بیماری عصب سه قلو یکی از بیماری‌هایی است که امروزه تعداد بسیار زیادی از افراد را به خود درگیرد کرده است. این عصب در ساقه مغز قرار دارد و افراد در صورت درگیر شدن به این بیماری ممکن است مجبور به تحمل درد بسیار زیادی باشند. در ادامه به بررسی علائم درد عصب سه قلو و روش‌های درمان درد عصب سه قلو خواهیم پرداخت.

اختلال درد عصب سه قلو چیست؟

اختلال درد عصب سه قلو یا نورالژی تریژمینال یکی از بیماری‌های بسیار دردناکی است که امروزه تعداد بسیار زیادی از افراد در تمامی سنین را به خود درگیر کرده است. این نوع بیماری که به صورت درد و گرفتگی‌های ناگهانی رخ می‌دهد، به دلایل مختلفی به وجود می‌آید که از اصلی‌ترین آن‌ها می‌توان به آسیب دیدن یک عصب مهم در نواحی سر اشاره کرد.

این عصب مهم که تأمین‌کننده قوه‌ی حسی تمام بخش‌های خارجی صورت است، عصب سه قلو یا عصب سه شاخه نامیده می‌شود. عصب سه قلو در قسمت ساقه مغز و داخل جمجمه قرار گرفته است و از سه بخش اصلی تشکیل می‌شود. عصب چشمی، عصب ماگزیلار یا آرواره‌ای بالا و عصب ماندیبولار یا آراواره‌ای پایین، سه بخش تشکیل دهنده این عصب هستند که هر یک وظیفه تأمین کردن حس بخش خاصی از صورت را بر عهده دارند. بنابراین در صورتی که عصب سه قلو یا تریژمینال تحریک شود، درد شدیدی در نواحی مختلف صورت احساس می‌شود.

به طور معمول درد عصب سه قلو بسیار شدید و شبیه به شوک الکتریکی است و معمولاً تنها در یک طرف از صورت حس می‌شود. در بسیاری از موارد این درد به اندازه یک ساعت ممکن است طول بکشد. بنابراین در پاسخ به این سؤال که درد عصب سه قلو چیست؟ به صورت مختصر می‌توان گفت که بیماری نورالژی عصب سه قلو یک بیماری با درد بسیار شدید است که تأثیر مستقیم روی عصب سه قلو صورت دارد. به همین ترتیب این سیگنال عصبی به مغز منتقل می‌شود و باعث احساس درد شدید می‌شود.

به منظور پیشگیری و درمان این بیماری شناخت علائم آن بسیار پراهمیت است. لازم به ذکر است که بیماران مبتلا به بیماری درد عصب سه قلو، حتی با تحریک‌های بسیار خفیف نیز همچون مسواک زدن احساس درد می‌کنند. در صورتی که این بیماری برای مدت زمان طولانی تحت درمان قرار نگیرد، ممکن است آسیب شدیدی به شنوایی وارد کند.

بیشتر بخوانید: درمان افسردگی با نوروتراپی 

چگونگی تشخیص نورالژی تری‌ژمینال

تشخیص درد عصب سه قلو (نورالژی تری‌ژمینال) معمولاً از طریق تاریخچه پزشکی بیمار و ارزیابی علائم بالینی صورت می‌گیرد. پزشک معمولاً از بیمار می‌پرسد که درد چگونه و در کدام ناحیه صورت بروز می‌کند و چه عواملی آن را تشدید یا تسکین می‌دهند. در صورتی که پزشک به نورالژی تری‌ژمینال مشکوک باشد، ممکن است آزمایش‌های تصویربرداری مانند ام‌آر‌آی (MRI) یا سی‌تی‌اسکن (CT scan) انجام دهد تا علت‌های دیگر درد صورت مانند تومورها یا فشار بر عصب را رد کند.

معرفی روش‌های درمان درد عصب سه قلو

روش‌های مختلفی برای درمان درد عصب سه قلو وجود دارند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به جراحی اشاره کرد. البته در اکثر موارد پزشکان برای درمان، دارو برای بیماران تجویز می‌کنند. در صورتی که این روند درمانی با قرص و دارو پاسخگو نباشد یا عوارض جانبی پرخطر برای بیمار به همراه داشته باشند، پزشکان بیمار را برای جراحی ارجاع می‌دهند.

نکته‌ مثبتی که در خصوص جراحی وجود دارد، این است که در این هنگام پزشکان امکان از بین بردن و درمان تعدادی از بیماری‌های زمینه‌ای دیگر را نیز خواهند داشت. درمان این بیماری توسط جراحی علاوه بر خطرات و عوارض متعددی که به همراه دارد، نسبت به دیگر روش‌های درمانی، حتی در بازه زمانی بسیار طولانی (مگر در موارد کم)‌ نیز امکان بازگشت بیماری وجود ندارد. بنابراین بیمار نگرانی‌ای درباره بازگشت بیماری پس از گذشت مدت زمان طولانی نخواهد داشت.

دارو درمانی

همان طور که پیش‌تر اشاره شد، اکثر پزشکان در مرحله اول برای از بین بردن درد عصب سه قلو و درمان آن، برای بیماران دارو‌های مخصوصی را تجویز می‌کنند. در اکثر موارد، این دارو‌ها نقش کاهنده برای درد‌های عصبی دارند که از جمله اصلی‌ترین آن‌ها می‌توان به کاربامازپین و تگرتول اشاره کرد. این دو دارو برای نورالژی تجویز می‌شوند و همچنین امکان دریافت بدون نسخه پزشک امکان‌پذیر نیست. علاوه بر موارد ذکر شده، برای درمان این بیماری، دارو‌های ضد اسپاسم و شل‌کننده عضلاتی همچون باکلوفن، گابلوفن و لیورسال نیز در حین دارو درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تزریق بوتاکس

طبق تحقیقات صورت گرفته، تعداد بسیار زیادی از پزشکان متخصص برای کاهش درد‌های عصبی، به بیماران تزریق بوتاکس را توصیه می‌کنند. البته قابل توجه است که پیش از انجام این عمل در نظر گرفتن پیشینه پزشکی و بیماری‌های زمینه‌ای بسیار مهم است.

ریزوتومی

یکی دیگر از روش‌های بسیار مهم برای درمان درد عصب سه قلو بدون دارو، روش درمانی ریزوتومی است. ریزوتومی یکی از انواع روش‌های جراحی است که طی آن، جراح فیبر‌های عصبی را از بین می‌برد. از بین بردن فیبر‌های عصبی باعث کاهش و حتی از بین رفتن درد‌های عصبی می‌شود. در نتیجه‌ این عمل ممکن است بخش‌های خاصی از صورت بی‌حس شوند.

تزریق گلیسرول

یکی دیگر از روش‌های درمان، تزریق گلیسرول است که این روش درمانی به نوعی زیرمجموعه درمان از طریق ریزوتومی به حساب می‌آید‌. در این روش، پزشک یک سوزن بلند را از طریق صورت وارد سر می‌کند تا به عصب سه قلو که از سه شاخه تشکیل شده است، برخورد کند. ورود گلیسرول استریل به این عصب باعث آسیب زدن به عصب سه قلو و در نتیجه از بین رفتن درد می‌شود.

بیشتر بخوانید: درمان وسواس فکری بدون دارو

درمان خانگی درد عصب سه قلو

درمان خانگی درد عصب سه قلو (نورالژی تری‌ژمینال) می‌تواند به کاهش شدت درد کمک کند، اما باید توجه داشت که این روش‌ها جایگزین درمان پزشکی نیستند. برخی روش‌های خانگی شامل موارد زیر هستند:

1. کمپرس گرم یا سرد: استفاده از کمپرس سرد یا گرم بر روی ناحیه درد ممکن است به کاهش التهاب و تسکین درد کمک کند.
2. دوش آب گرم: گرفتن دوش آب گرم می‌تواند عضلات صورت را شل کرده و به کاهش درد کمک کند.
3. پرهیز از محرک‌ها: از فعالیت‌هایی که درد را تشدید می‌کنند مانند جویدن غذاهای سفت، صحبت طولانی، یا لمس صورت اجتناب کنید.
4. استفاده از روغن‌های گیاهی: برخی روغن‌های گیاهی مانند روغن نعناع یا روغن اکالیپتوس ممکن است اثر آرامش‌بخشی داشته باشند، اما باید با احتیاط استفاده شوند.
   
در هر صورت، درمان درد عصب سه قلو باید تحت نظر پزشک انجام شود و درمان‌های خانگی تنها می‌توانند به عنوان مکمل کمک کننده باشند.

آیا درمان درد عصب سه قلو با طب سنتی امکان پذیر است؟

درمان درد عصب سه قلو با طب سنتی ممکن است برای برخی افراد کمک‌کننده باشد، اما به‌طور قطعی نمی‌توان آن را به‌عنوان درمان اصلی در نظر گرفت. طب سنتی می‌تواند در کاهش شدت درد و بهبود کیفیت زندگی افراد موثر باشد. برخی از روش‌های طب سنتی که ممکن است برای کاهش درد مفید باشند عبارتند از:

1. طب سوزنی: مطالعات نشان داده‌اند که طب سوزنی می‌تواند به کاهش درد و تسکین علائم نورالژی تری‌ژمینال کمک کند.
2. استفاده از گیاهان دارویی: برخی گیاهان مانند زنجبیل، بابونه و زردچوبه خواص ضدالتهابی و تسکین‌دهنده درد دارند که ممکن است در کاهش درد کمک کنند.
3. ماساژ درمانی: ماساژ ملایم ناحیه صورت و گردن می‌تواند به شل شدن عضلات و کاهش فشار روی عصب کمک کند.
4. تغذیه مناسب: مصرف غذاهای ضدالتهابی مانند ماهی‌های چرب، آجیل، و میوه‌ها و سبزیجات تازه می‌تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند.

با این حال، مهم است که قبل از استفاده از روش‌های طب سنتی با پزشک خود مشورت کنید، زیرا در موارد شدید ممکن است درمان‌های پزشکی نیاز باشد.

نحوه عملکرد درمان درد عصب سه قلو با rtms چگونه است؟

یکی از معروف‌ترین و بهترین روش‌های درمان برای این نوع بیماری، درمان درد عصبی سه قلو با آر تی‌ام اس است. همان طور که پیش‌تر اشاره شد، درمان بیماری عصب سه قلو به روش‌های مختلفی امکان‌پذیر است. اکثر این روش‌ها، درمان صد در صدی ندارند؛ اما روش‌های درمان غیر جراحی درد عصب سه قلو از احتمال درمان بیشتری برخوردارند که مهم‌ترین آن‌ها درمان درد عصب سه قلو با rtms است.

دستگاه آر تی‌ ام اس، به واسطه تحریک مغناطیسی نواحی مختلف مغز، به درمان بیماری‌های مختلف می‌پردازد. به طور دقیق‌تر می‌توان گفت که عملکرد این دستگاه باعث می‌شود که اعمال و عملکرد طبیعی نقاط خاصی از مغز دچار تغییر شود. به این ترتیب درد‌ها و بیماری‌های عصبی ناشی از اختلالات مغزی و عصبی بهبود می‌یابند.

فواید درمان درد عصب سه قلو با دستگاه آر تی‌ ام اس

همان طور که قبل‌تر اشاره کردیم، دستگاه آر تی‌ام اس برای درمان تعداد بسیار زیادی از بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین این دستگاه به علت اینکه نسبت به دیگر روش‌های درمانی دارای خطرات و عوارض کمتری است، بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. به خصوص به علت فواید درمان درد عصب سه قلو با آر تی ام اس، بسیاری از پزشکان متخصص این روش را برای عصب سه قلو پیشنهاد می‌کنند.

یکی از مهم‌ترین فواید درمان درد عصب سه قلو با تحریک مغناطیسی مغز، این است که برخلاف روش‌های درمانی دیگر، در این روش پس از قرار دادن سنسور‌های مغناطیسی روی سر، بیمار هیچ دردی حس نمی‌کند یا در موارد بسیار نادر با درد خفیفی مواجه می‌شود. همچنین این روش درمانی طی چند جلسه مختلف صورت می‌گیرد و در حین جلسات، بیمار می‌تواند روی صندلی بنشیند یا روی تخت دراز بکشد و درمان صورت بگیرد. این روش درمان، برخلاف روش‌های دیگر درمانی که ممکن است نیاز به بستری یا بیهوشی داشته باشند، بدون بیهوشی و بستری انجام می‌شود.

به علاوه، بر اساس تجربیات قبلی و تحقیقات صورت گرفته، درمان این بیماری توسط دستگاه آر تی‌ام اس هیچ گونه خطری که جان بیمار را تهدید کند، به همراه ندارد. به همین علت این روش درمانی به عنوان یکی از سالم‌ترین و کم خطر‌ترین روش‌های درمانی به شمار می‌رود. همچنین خطرات و عوارضی که در موارد بسیار نادر برای تعداد بسیار کمی از بیماران به وجود می‌آیند، به قدری خفیف هستند که مشکلی برای سلامتی اشخاص ایجاد نمی‌کنند.

علاوه بر موارد ذکر شده، روش آر تی‌ام اس کاملاً غیرتهاجمی بوده و باعث ایجاد هیچ گونه استرس و اضطرابی برای شخص بیمار نمی‌شوند. همچنین یکی دیگر از فواید بسیار مهم این روش درمان درد عصب سه قلو، بلند بازده بودن آن است. به این ترتیب پس از اتمام جلسات درمانی، تأثیر درمان تا مدت زمان بسیار زیادی باقی می‌ماند. در نتیجه تا مدت بسیار طولانی پس از درمان، اثری از نشانه‌های درد عصب سه قلو نخواهد بود.

آیا درمان درد عصب سه قلو با آر تی‌ام اس معایبی دارد؟

حال بعد از فواید درمان درد عصب سه قلو با rtms نوبت این است که در مورد معایب و عوارض دستگاه آر تی ام اس نیز صحبت کنیم. معایب این روش درمانی شاید به اندازه مزایای آن نباشد؛ اما در مواردی خاص و شرایط اضطراری می‌تواند عوارض جانبی نیز داشته باشد. بنابراین این عوارض و خطرات در موارد بسیار نادر برای تعداد بسیار کمی از بیماران به وجود می‌آیند. یکی از مهم‌ترین و پرتکرار‌ترین معایب درمان درد عصب سه قلو باrtms، برای درمان نورالژی تریژمینال، سردرد‌های جزئی و کوتاه مدت است که پس از مدت زمان نسبتاً کوتاهی پس از جلسه درمانی به وجود می‌آیند.

علاوه بر موارد ذکر شده، جمع شدگی و اسپاسم کشیدگی عضلات صورت نیز یکی دیگر از عوارض درمان است که در موارد بسیار نادر، بوجود می‌آید. همچنین در بیماران با مشکلات و بیماری‌های زمینه‌ای، احتمال بوجود آمدن عوارضی همچون تشنج، شیدایی و از دست دادن شنوایی وجود دارد.

بیشتر بخوانید: دستگاه نوروفیدبک چیست؟

درمان درد عصب سه قلو با تحریک مغناطیسی مغز در کلینیک تهران rTMS

با توجه به موارد ذکر شده یکی از بهترین روش‌های درمان غیر جراحی درد عصب سه قلو، تحریک مغناطیسی مغز یا rtms  است. در کلینیک تهران rtms تمام جلسات و مراحل درمان این بیماری توسط دستگاه‌های بسیار مجهز صورت می‌گیرد. لازم به ذکر است که به منظور جلوگیری از خطرات و عوارض احتمالی قبل از برخی جلسات تست‌ها و آزمایش‌های بخصوصی از بیمار گرفته می‌شود.

سخن پایانی

با توجه به موارد ذکر شده، شناخت علائم و نشانه‌های درد عصب سه قلو و همچنین درمان این نوع بیماری، بسیار حائز اهمیت است. این امر به افراد این امکان را می‌دهد تا در مواردی که با علائم این بیماری مواجه شدند، به سرعت به درمان آن بپردازند تا با عوارض و مشکلاتی که در صورت عدم درمان بوجود می‌آیند، مواجه نشوند.