اوتیسم یکی از اختلالات رشدی است که با مشکلات ارتباطی، کمبودهای اجتماعی و رفتارهای تکراری همراه است. به همین دلیل تشخیص زودهنگام آن بسیار مهم است تا از مزایای مداخلات زودهنگام برای کودکان استفاده شود؛ اما واقعیت این است که تشخیص اوتیسم در سنین پایینتر سخت است، زیرا علائم این اختلال، اغلب تا سنین ۲ یا ۳ سالگی مشخص نمیشود؛ اما خبر خوب اینکه اخیراً تیمهای تحقیقاتی، رویکرد جدیدی برای تشخیص زودهنگام و درمان اوتیسم ارائه دادهاند.
بر اساس این رویکرد، تمرکز تشخیصی را از نحوه عملکرد کودکان به نحوه رشد مغز آنها تغییر دادهاند. در واقع با استفاده از نوار مغزی یا eeg ،رشد غیرعادی مغز را تشخیص میدهند. ازاینرو در این مقاله از تهران آر تی ام اس در مورد تشخیص اوتیسم با نوار مغزی صحبت خواهیم کرد. پس با ما همراه باشید.
روش های تشخیص بیماری اوتیسم
درحالیکه هیچ تست تکی برای تشخیص اوتیسم وجود ندارد، پزشکان میتوانند از ترکیبِ ارزیابیها و تستها برای تشخیص استفاده کنند. این تستها عبارتاند از:
- ارزیابی توسعهای: این تست کوتاهی است که رشد کودک شما را در چندین حوزه مانند زبان، حرکت و رفتار بررسی میکند. انجمن پزشکی کودکان آمریکا توصیه میکند که همه کودکان در سنین ۹، ۱۸ و ۳۰ ماهگی ارزیابی توسعهای دریافت کنند.
- ارزیابی تشخیصی جامع: این ارزیابی بیشتر به تمام جنبههای توسعه کودک از جمله تاریخچه پزشکی، رفتار و مهارتهای ارتباطی نگاه میکند. ممکن است شامل چندین تخصص مانند پزشک کودکان، روانشناس یا متخصص گفتار باشد.
- ارزیابی خاص اوتیسم: چندین تست و ارزیابی به طور خاص برای تشخیص اوتیسم طراحی شدهاند. این تستها شامل Autism Diagnostic Observation Schedule (ADOS) و Childhood Autism Rating Scale (CARS) هستند.
- آزمایشهای پزشکی: پزشک ممکن است آزمایشهای پزشکی مانند آزمایش شنوایی و بینایی را نیز برای ردیابی بیماریهای دیگری که ممکن است علائم مشابه اوتیسم داشته باشند، درخواست کند.
- تاریخچه خانوادگی: امکان انتقال اوتیسم در خانوادهها وجود دارد، بنابراین پزشک شما ممکن است درباره تاریخچه خانوادگی شما در مورد این بیماری و بیماریهای توسعهای دیگر سؤال کند.
- تشخیص اوتیسم با نوار مغزی : یکی از روشهایی که اخیرا در مرکز توجه جامع پزشکی در رابطه با اوتیسم استفاده میشود، تشخیص اوتیسم با تست نوار مغز است که امواج مغزی نشانگر وجود یا عدم وجود این اختلال است. کاربرد نوار مغزی در چند سال گذشته رشد چشمگیری داشته است.
همچنین بخوانید: تفسیر نوار مغز
اوتیسم چه علائمی دارد؟
اوتیسم یک اختلال عصبی-رشدی است که علائم آن معمولاً در دوران کودکی ظاهر میشوند؛ اما ممکن است در برخی افراد دیرتر تشخیص داده شود. علائم اوتیسم بهطور گستردهای متفاوت هستند و در سه حوزه اصلی ارتباطات، رفتار و تعاملات اجتماعی دستهبندی میشوند. در ادامه، به مهمترین نشانههای این اختلال اشاره شده است:
1. مشکلات ارتباطی و تعامل اجتماعی
- تماس چشمی کم یا ناسازگار
- عدم واکنش یا کندی در پاسخ به نام یا درخواستهای شفاهی
- دشواری در شروع یا ادامه مکالمات (مانند صحبت طولانی درباره یک موضوع خاص بدون توجه به علاقه دیگران)
- عدم تطابق حرکات بدن، حالات چهره و لحن صدا با گفتار
- مشکل در درک دیدگاه و احساسات دیگران
- ناتوانی در شرکت در بازیهای تخیلی یا تعاملات گروهی
- کاهش تمایل به اشتراکگذاری تجربیات، احساسات یا علایق با دیگران
2. رفتارهای محدودکننده و تکراری
- تکرار کلمات، عبارات یا حرکات بدون هدف خاص
- علاقه شدید به موضوعات خاص مانند اعداد یا اشیای متحرک
- مقاومت شدید در برابر تغییرات در روال یا محیط روزانه
- انجام حرکات تکراری مثل تکان دادن دست یا چرخیدن
- حساسیت زیاد یا کم نسبت به ورودیهای حسی مانند نور، صدا، لباس یا دما
3. حساسیتهای حسی
- حساسیت شدید به صداهای بلند یا نورهای درخشان
- بیتفاوتی به درد یا تغییرات دما
- تمرکز بیش از حد روی جنبههای خاص اشیا (مانند لمس یا حرکت بخش خاصی از یک اسباببازی)
4. تأخیر در رشد
- تا ۶ ماهگی: عدم پاسخ به لبخند یا واکنشهای عاطفی
- تا ۹ ماهگی: تقلید نکردن صداها یا ژستها
- تا ۱۲ ماهگی: عدم ایجاد اصوات یا "بچهگویی"
- تا ۱۴ ماهگی: عدم استفاده از حرکاتی مثل اشارهکردن
- تا ۱۸ ماهگی: عدم توانایی بازیهای تخیلی
- تا ۲۴ ماهگی: ناتوانی در گفتن جملات دوکلمهای
مشکلات دیگر
- مشکلات خواب و تحریکپذیری
- تمایل شدید به تنهایی
نقاط قوت در افراد مبتلا به اوتیسم
- یادگیری دقیق جزئیات و حفظ طولانیمدت اطلاعات
- تواناییهای فوقالعاده در زمینههای دیداری، شنیداری، ریاضی، هنر یا موسیقی
تشخیص زودهنگام اوتیسم و شروع درمانهای مناسب، میتواند به کودکان در مدیریت بهتر علائم و بهبود عملکرد در زندگی روزمره کمک کند. یکی از روشهای مؤثر درمانی، تحریک مغناطیسی مغز rTMS است که بدون دارو میتواند در بهبود برخی از علائم مؤثر باشد.
نوار مغز چگونه اوتیسم را تشخیص می دهد؟
دانشمندان بر این باورند که رشد غیرطبیعی ممکن است در اسکن مغز در اوایل ۶ ماهگی، حتی قبل از مشاهده سایر علائم، شناسایی شود. در دوران نوزادی، مغز در حال سازماندهی است، اتصالات بهسرعت با سنبلهها در زمانهای خاص ایجاد میشوند و مسیرهای فیبری که نواحی مغز را به هم متصل میکنند، در حال شکلگیری هستند.
در واقع؛ تشخیص اختلال اوتیسم میتواند بهراحتی با استفاده از روش نوار مغز انجام شود. در این روش، الکترودهایی به پوست سر فرد متصل میشوند و فرکانس فعالیت مغز آن شخص، قابل ثبت و بررسی خواهد شد. با تحلیل الگوهای فعالیت مغزی کودکان، میتوان الگوهای فعالیت مغزی در کودکانی که بعدها با اوتیسم تشخیص داده شدهاند را با الگوهای فعالیت مغزی در کودکانی که علائم اوتیسم ندارند، مقایسه کرد.
به طور کل؛ استفاده از روش نوار مغزی، سادهترین راه برای تشخیص اوتیسم در کودکان است. بااینحال، نیاز به تحقیقات بیشتر در این زمینه وجود دارد تا بتوان از این تکنیک به عنوان یک روش تشخیصی دقیق و قطعی برای تشخیص اوتیسم در بزرگسالان و همچنین کودکان استفاده کرد.
مزایای استفاده از نوار مغز در تشخیص بیماری اوتیسم
تشخیص اوتیسم با نوار مغزی دارای مزایایی است که عبارتاند از:
- ایمن بودن: روش نوار مغز بسیار غیرتهاجمی است و نیازی به انجام هیچ جراحی یا تزریق دارو ندارد.
- دقت بالا: نوار مغز به طور دقیق فعالیت الکتریکی مغز را ثبت میکند و به تشخیص بیماری اوتیسم کمک میکند.
- تکرارپذیری: این روش بسیار تکرارپذیر است و میتوان آن را در بازههای زمانی مختلف تکرار کرد تا نتایج دقیقتری به دست آید.
- ارزانبودن: نوار مغز نسبت به روشهای دیگری که برای تشخیص بیماری اوتیسم استفاده میشود، ارزانتر است.
- کمک به تشخیص زودهنگام: استفاده از نوار مغز به تشخیص زودهنگام بیماری اوتیسم کمک میکند و باعث میشود درمان بهموقع برای بیمار شروع شود.
- کمک به آموزش: با تشخیص زودهنگام اوتیسم، میتوان روشهای آموزشی مناسبتری برای کودکان با اوتیسم انتخاب کرد.
امواج مغزی فرد مبتلا به اوتیسم چگونه است
امواج مغزی در اوتیسم به این صورت است که الگوهای موج در دو باند فرکانسی - دلتا و گاما - در لوب فرونتال در طول سال اول، کودکان مبتلا به اوتیسم را متمایز کرد. کودکان اوتیستیک در آن زمان نسبت به کودکان معمولی افزایش شدیدتری در قدرت موج دلتا و افزایش آهستهتری در قدرت موج گاما نشان دادند.
نتایج حاصل از امواج مغزی در اوتیسم نشان میدهد که نوزادانی که در معرض خطر بالایی برای ابتلا به اوتیسم هستند، از سن ۶ ماهگی و حتی قبلتر، کاهش چشمگیری در فعالیت گاما نشان میدهند. در واقع پزشکانی که به طور تخصصی در این زمینه کار میکنند میگویند: «ما در دنیا قدم میزنیم و سیستمهای حسی ما به طور مداوم با تحریک ارائه میشوند، تحریک بصری، تحریک شنیداری، لمسکردن، استشمام بو و ما به طور خودکار، این اطلاعات را کنار هم قرار میدهیم تا جهان را درک کنیم و در آن حرکت کنیم.»
بهعنوانمثال، وقتی شخصی در یک مهمانی پر سروصدا به صحبتهای شخصی گوش میدهد، روی صورت آن شخص تمرکز میکند و مغز او به طور خودکار آنچه را که میبیند با آنچه میشنود، ترکیب میکند و به او اجازه میدهد تا کلمات بیشتری را درک کند؛ اما افراد مبتلا به اوتیسم اغلب در انجام این کار مشکل دارند. نوار مغز نشان میدهد که کودکان مبتلا به اوتیسم تقریباً بهاندازه کودکان درحالرشد از سیگنالهای بصری بهره نمیبرند.
سخن پایانی
میتوان به صورت غیرتهاجمی به تشخیص اوتیسم با نوار مغزی افراد مبتلا به این اختلال پرداخت. در نتیجه، میتوان به شناخت بهتر از نحوه کارکرد مغز افراد مبتلا به اوتیسم و همچنین طراحی راهکارهای جدید برای حمایت از آنها کمک کرد. این تکنیک میتواند در تشخیص زودهنگام اوتیسم و درمان مناسبتر آن نقش مؤثری داشته باشد. برای دریافت خدمات این تکنیک باید به مرکزی معتبر با پزشکان حرفهای مراجعه کنید که مرکز درمانی tms در تهران یکی از معتبرترین مراکز در ایران است و انواع نوار مغزی را میتوانید در این مجموعه انجام دهید.
نوار مغزی بهتنهایی نمیتواند اوتیسم را به طور قطعی تشخیص دهد؛ اما میتواند فعالیتهای غیرطبیعی مغز را که ممکن است با اختلالات عصبی همراه باشد، شناسایی کند. این تست معمولاً برای بررسی مشکلات عصبی همزمان مانند صرع در افراد مبتلا به اوتیسم استفاده میشود.
نوار مغزی میتواند تغییرات الکتریکی در مغز را بررسی کند و اطلاعاتی درباره نحوه عملکرد مغز ارائه دهد. این اطلاعات ممکن است به پزشکان کمک کند تا تفاوتهای عصبی مرتبط با اوتیسم یا سایر شرایط را شناسایی کنند.
ضرورت انجام نوار مغزی بستگی به وضعیت فرد دارد. اگر کودک علائمی مانند تشنج، حرکات غیرطبیعی یا مشکلات عصبی دیگر داشته باشد، پزشک ممکن است این آزمایش را توصیه کند. اما برای تشخیص اوتیسم، ابزارهای اصلی شامل ارزیابیهای رفتاری، پرسشنامهها و بررسیهای بالینی هستند.
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید