رایج ترین عوارض سکته مغزی

افرادی که دچار سکته مغزی می‌شوند، عوارض جسمی و عصبی مختلفی را تجربه می‌کنند. عوارض سکته مغزی با توجه به شدت سکته مغزی و بخش آسیب‌دیده مغز، ممکن است خفیف یا شدید و موقت یا دائمی باشند. همچنین برخی از این عوارض ناشی از آسیب به مغز و برخی دیگر ناشی از دیگر عوارض هستند. برای مثال، مشکلات حرکتی ممکن است ناشی از زخم بستر باشند. در این مطلب از تهران rtms ، شما را با متداول‌ترین عوارض بعد از سکته مغزی و روش‌های درمان آن‌ها آشنا می‌کنیم.

رایج ترین عوارض سکته مغزی

حتما برای شما نیز سوال است که بعد از سکته مغزی چه می‌شود؟ و بیمار در چه وضعیتی قرار خواهد گرفت. در ادامه به معرفی عوارض بعد سکته مغزی می‌پردازیم ولی قبل از هر چیز لازم است بگوییم که در صورت مشاهده علائم سکته مغزی در فرد، باید هر چه سریعتر، بیمار را به بیمارستان برسانید. چرا که یک بازه زمانی طلایی از هنگام بروز سکته تا درمان وجود دارد تا از آسیب‌های جدی و خطر مرگ شخص را نجات دهید. معمولا 4 ساعت از بروز سکته تا دریافت درمان زمان هست تا شخص را از مرگ یا عوارض جدی و همیشگی نجات دهند. 

یکی از سوالات دیگری که پیش می‌آید این است که آیا بیمار سکته مغزی و عوارض ناشی از آن، بهبود پیدا می‌کنند؟ به این سوال نمی‌توان به صورت کلی جواب قطعی داد، چرا که برخی از بیماران بعد از مدتی بهبود پیدا کرده ولی برخی دیگر تا سال‌ها یا آخر عمر با عوارض بعد از سکته مغزی شدید زندگی می‌کنند. در ادامه به بررسی این آسیب‌ها خواهیم پرداخت.

مشکلات حسی و حرکتی

مشکلات حسی ناشی از سکته مغزی عبارت‌اند از:

• حساسیت کمتر به لمس: بدن پس از سکته مغزی ممکن است بی‌حس شود و شما را با مشکلات مختلفی روبه‌رو کند. برای مثال، اگر نتوانید فشار ناشی از لباس‌ها یا کفش‌های تنگ را روی پوست خود حس کنید، ممکن است به پوست شما آسیب بزنند.
• حساسیت کمتر به دما: اگر دچار این عارضه شوید، ممکن است خودتان را بسوزانید یا سرمای هوا را حس نکنید؛ بنابراین، باید بیشتر از گذشته مراقب خود باشید. برای مثال، دمای آب را با دست سالم خود هنگام شستن صورت یا دوش گرفتن بررسی کنید.
• حساسیت بیشتر به محرک‌ها: سکته مغزی ممکن است روی حواس مختلفی مانند چشایی، شنوایی یا لامسه تأثیر بگذارد. برای مثال، برخی از افرادی که دچار سکته مغزی شده‌اند، نمی‌توانند صدای تلویزیون یا صدای مکان‌های شلوغ را تحمل کنند.
• احساس بی‌اطلاعی از موقعیت و حرکات اندام‌ها: اگر دچار این عارضه شوید، ممکن است احساس کنید اندام‌هایتان به شما تعلق ندارند یا اندازه یا شکل آن‌ها تغییر کرده است.
• احساسات غیرعادی روی پوست یا در یکی از اندام‌ها: یکی از متداول‌ترین عوارض سکته مغزی، سوزن‌سوزن شدن است. برخی از افراد ممکن است احساس سوزش یا فشار را نیز تجربه کنند یا احساس کنند چیزی روی پوست آن‌ها حرکت می‌کند.

همچنین مشکلات حرکتی ناشی از سکته مغزی عبارت‌اند از:

• ضعف عضلات: حدود سه‌چهارم از افرادی که دچار سکته مغزی می‌شوند، ضعف عضلات را تجربه می‌کنند؛ بنابراین، می‌توان گفت مشکلات حرکتی مانند ضعف عضلات متداول‌ترین عوارض سکته مغزی محسوب می‌شوند. اگر دچار ضعف عضلات شوید، راه رفتن، نگه داشتن وسایل و حرکت دادن بازوها دشوار خواهد شد و برای انجام فعالیت‌های روزمره به کمک افراد دیگر نیاز خواهید داشت. اگر دچار ضعف عضلات پا شده‌اید، مستعد لیز خوردن و زمین خوردن هستید.
• افتادگی پا: بلند کردن بیش‌ازاندازه پاها، چرخاندن پا به سمت بیرون و تماس انگشتان پا قبل از پاشنه پا با زمین از علائم افتادگی پا هنگام راه رفتن محسوب می‌شوند.

ناتوانی در سخن گفتن و بلع غذا

به ناتوانی در سخن گفتن پس از سکته مغزی، زبان‌پریشی گفته می‌شود. افرادی که دچار زبان‌پریشی می‌شوند، هم در درک گفتار و هم در سخن گفتن با مشکلاتی روبه‌رو هستند. مشکلات بلع غذا مانند وارد شدن غذاها به نای، سرفه، احساس گیرکردن غذا در گلو، بالا آوردن غذا پس از بلع نیز از متداول‌ترین عوارض سکته مغزی محسوب می‌شوند.

عفونت مجاری ادراری

یکی دیگر از عوارض بعد از سکته مغزی، عفونت در بخش‌های مختلف سیستم ادراری بدن محسوب می‌شود. این عفونت اغلب ناشی از باکتری‌هاست و ادرار کدر، خون در ادرار، درد یا سوزش هنگام ادرار کردن، فشار، درد یا گرفتگی در بخش پایینی شکم و تب از علائم آن به شمار می‌روند.

بی اختیاری ادرار

افرادی که دچار سکته مغزی شده‌اند، ممکن است به دو نوع بی‌اختیاری ادرار دچار شوند. اگر آن‌ها نتوانند به دستشویی بروند یا لباس‌های خود را دربیاورند، گفته می‌شود دچار بی‌اختیاری عملکردی شد‌ه‌اند. برخی دیگر از بازماندگان سکته مغزی نیز ممکن است دچار بی‌اختیاری رفلکس نیز شوند. افراد مبتلا به این نوع بی‌اختیاری ادرار بدون اینکه متوجه شوند ادرار می‌کنند.

زخم بستر

زخم بستر به زخم‌های فشاری در پوست و بافت‌های زیرین آن گفته می‌شود که ناشی از کاهش توانایی حرکت و افزایش فشار به بخش‌هایی از بدن به علت بی‌حرکتی است. به عبارت دیگر، زخم بستر می‌تواند به علت دراز کشیدن در تخت‎خواب، نشستن یا بی‌حرکت بودن ایجاد شود. زخم بستر اغلب در باسن، دنبالچه، پاشنه پاها، شانه‌ها، پشت یا اطراف زانوها و مچ پاها مشاهده می‌شود.

سفت شدن غیر ارادی عضلات

عضلات حدود یک‌سوم از بازماندگان سکته مغزی به‌صورت غیر ارادی سفت می‌شوند. این عارضه باعث خستگی عضلات می‌شود؛ زیرا، افراد از آن‌ها بیشتر از گذشته استفاده می‌کنند تا ضعف در عضلات را جبران کنند. سفت شدن غیر ارادی عضلات می‌تواند یک هفته پس از سکته یا گاهی چندین هفته پس از آن مشاهده شود.

از دست دادن حافظه

تحقیقات نشان می‌دهند که از دست دادن حافظه نیز از شایع ترین عوارض سکته مغزی محسوب می‌شود و خطر ابتلا به زوال مغز را افزایش می‌دهد. افرادی که دچار این عارضه می‌شوند، ممکن است نتوانند فعالیت‌های روزمره خود را بدون کمک دیگران انجام دهند.

افسردگی

اغلب افرادی که در مرحله بهبودی از سکته مغزی هستند، به افسردگی مبتلا می‌شوند. احساس پوچی، ناراحتی، اضطراب، از دست دادن علاقه به فعالیت‌ها، احساس ناامیدی، احساس بی‌ارزش بودن، تغییر در عادت‌های خواب، تغییر وزن، تغییر اشتها و افکار خودکشی از علائم افسردگی محسوب می‌شوند که قابل درمان هستند.

ادم مغزی

ادم مغزی به تورم مغز بعد از سکته مغزی گفته می‌شود. این تورم به علت تجمع مایع و فشار درون جمجمه ایجاد می‌شود که می‌تواند روی جریان اکسیژن و خون مغز تأثیر بگذارد. این عارضه یکی از خطرناک‌ترین عوارض سکته مغزی است و باید بلافاصله برای درمان آن اقدام شود. سردرد، حالت تهوع، استفراغ، مشکلات تنفسی، تغییر در بینایی، مشکل در سخن گفتن، از دست دادن حافظه، مشکلات حرکتی، سرگیجه، تشنج و سفتی و درد گردن از علائم آن محسوب می‌شوند.

عفونت ریه

ذات الریه یا عفونت ریه بعد از سکته مغزی یکی دیگر از متداول‌ترین عوارض سکته مغزی است که کیسه‌های هوایی یکی از ریه‌ها یا هر دو آن‌ها را دچار عفونت می‌کند. سرفه مولد (سرفه‌ای همراه با تولید بلغم)، تب، لرز و مشکلات تنفسی از علائم عفونت ریه محسوب می‌شوند.

تشنج

زمانی که فعالیت الکتریکی در سلول‌های مغز غیرطبیعی باشد، ممکن است دچار تشنج شوید. تشنج ممکن است باعث انقباض عضلات و تغییر در هوشیاری شود.

ترومبوز وریدی عمقی

ترومبوز وریدی عمقی لخته‌هایی خونی هستند که در رگ‌های پا به علت بی‌حرکتی پس از سکته مغزی تشکیل می‌شوند. ترومبوز وریدی عمیقی باید بلافاصله درمان شود تا از رفتن لخته‌های خونی به ریه‌ها و انسداد آن‌ها جلوگیری شود. درد شدید در پا، گرفتگی شدید در پا، تورم، افزایش دما در بخش‌هایی از پوست و قرمزی پوست از علائم آن محسوب می‌شوند.

عوارض بعد از سکته مغزی خفیف

سکته مغزی خفیف فقط چند دقیقه طول می‌کشد و آسیبی دائمی به مغز وارد نمی‌کند. سکته مغزی خفیف که با نام حمله ایسکمی گذرا نیز شناخته می‌شود، می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که فرد ممکن است به‌زودی دچار سکته‌های شدیدتری شود. سکته مغزی ایسکمیک، سکته هموراژیک، زوال عقل، سکته مغزی خفیف مکرر و اضطراب از عوارض سکته مغزی خفیف محسوب می‌شوند.

درمان عوارض سکته مغزی

روش‌های درمان هر یک از عوارض سکته مغزی عبارت‌اند از:

• مشکلات حرکتی: فیزیوتراپی به بازماندگان سکته مغزی کمک می‌کند تعادل، قدرت و حرکت خود را بهبود ببخشند. متخصصان فیزیوتراپی تمریناتی را برای افزایش دامنه حرکتی و تقویت عضلات بیماران توصیه خواهند کرد. همچنین کاردرمانی و درمان به روش آر تی ام اس نیز می‌تواند به بهبود مشکلات حرکتی بیماران کمک کند.
• مشکلات حسی: رفتاردرمانی شناختی، مدیتیشن و داروها از روش‌های درمان مشکلات حسی محسوب می‌شوند.
• عفونت ریه: پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک‌هایی را برای درمان این عارضه تجویز کند.
• ادم مغزی: دارو، اکسیژن‌درمانی IV، جراحی برای کاهش فشار یا ونتریکولوستومی برای تخلیه مایع مغزی نخاعی از روش‌های درمانی ادم مغزی محسوب می‌شوند.
• مشکل در سخن گفتن: پزشک گفتاردرمانی را برای درمان این عارضه تجویز می‌کند.
• عفونت مجاری ادراری: پزشکان این عفونت را با آنتی‌بیوتیک‌ها درمان می‌کنند.
• بی‌اختیاری ادرار: برنامه‌های تمرینی مثانه می‌توانند به افراد مبتلا به بی‌اختیاری ادرار و عفونت مجازی ادراری کمک کنند.
• تشنج: پزشک با توجه به شدت و دفعات تشنج، ممکن است دارو، تغییر رژیم غذایی، جراحی یا تحریک الکتریکی مغز از طریق دستگاه آر تی ام اس را تجویز کند.
• افسردگی: پزشک ممکن است داروهای ضد افسردگی یا روان‌درمانی را برای افراد مبتلا به افسردگی تجویز کند. همچنین تحریک مغناطیسی مغز یکی از جدیدترین روش‌های درمان افسردگی بدون دارو است که مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• زخم بستر: پزشک ممکن است داروهایی را برای بیمار تجویز کند یا بافت‌های مرده یا آسیب‌دیده پوست را بردارد.
• انقباض غیر ارادی عضلات: فیزیوتراپی، بریس، دارو، گرمادرمانی و جراحی از روش‌های درمان انقباض غیر ارادی عضلات پس از سکته محسوب می‌شوند.
• ترومبوز وریدی عمقی: این بیماری معمولا با داروهای رقیق‌کننده خون و جوراب‌های فشاری درمان می‌شود. پزشک ممکن است فیزیوتراپی را نیز در برنامه درمان افراد مبتلا به این بیماری بگنجاند.

سخن پایانی

افراد پس از سکته مغزی ممکن است با عوارض مختلفی مانند از دست دادن حافظه، مشکلات حرکتی و مشکل در سخن گفتن روبه‌رو شوند. به خاطر داشته باشید که درمان عوارض سکته مغزی امکان‌پذیر است. البته سرعت درمان آن‌ها به فرد و نوع سکته بستگی دارد. تحقیقات نشان می‌دهند که در کنار روش‌هایی مانند فیزیوتراپی و کاردرمانی، تحریک مغناطیسی مغز نیز می‌تواند کمک قابل توجهی به درمان عوارض سکته مغزی کند و به عنوان یک روش نوین برای توانبخشی سکته مغزی بدون دارو مطرح است.

اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری درباره تحریک مغناطیسی مغز یا rtms و نحوه استفاده از آن برای درمان عوارض سکته مغزی بدانید، می‌توانید با مرکز فوق تخصصی تهران آر‌تی‌ام‌اس تماس بگیرید. ما خوشحال می‌شویم درباره نتایج احتمالی درمان عوارض سکته مغزی با rtms با شما صحبت کنیم و به تمام سؤالات شما در این باره پاسخ دهیم.