از نقشه مغزی یا qEEG برای اندازه‌گیری فعالیت مغز استفاده می‌شود؛ بنابراین، از کاربرد نقشه مغزی می‌توان به تشخیص و درمان بیماری‌های تأثیرگذار بر فعالیت مغز اشاره کرد. در این مطلب، درباره تفسیر نقشه مغزی و بخش‌های مختلف آن مانند رنگ‌ها، انحراف استاندارد و امواج مغزی توضیح خواهیم داد تا در تحلیل نقشه مغزی به شما کمک کنیم.
رنگ ها در تفسیر نقشه مغزی
در نقشه مغزی، امواج مغزی بخش‌های مختلف مغز اندازه‌گیری می‌شود و سپس با امواج مغزی افرادی در سنین مشابه مقایسه می‌شود. سپس هر مقایسه، رنگی را ایجاد می‌کند که نشان‌دهنده تفاوت امواج مغزی این فرد با افراد سالم است. برای مثال، سبز نشان‌دهنده امواج عادی و قرمز و آبی نشان‌دهنده امواج مغزی غیرعادی هستند.
به خاطر داشته باشید که رنگ‌ها همیشه نشان‌دهنده نتایج خوب یا بد نیستند. تفسیر رنگ‌ها مانند قرمز و آبی در نقشه مغزی به عوامل مختلفی مانند امواج مغزی و ناحیه مغز بستگی دارد؛ بنابراین، حتما به متخصصی آموزش‌دیده مراجعه کنید تا تفسیر نقشه مغزی به‌درستی انجام شود.
انحراف استاندارد در تفسیر نقشه مغزی
نمرات Z در نقشه مغزی qeeg نشان‌دهنده انحراف استاندارد از حالت عادی (نقشه مغزی افراد سالم در سنین مشابه) هستند. به عبارت دیگر، انحراف استاندارد نشان می‌دهد اندازه‌گیری‌ها چقدر از حالت عادی فاصله دارند. دامنه انحراف استاندارد از -3 تا +3 است؛ برای مثال، نمره +2 نشان‌دهنده این است که انحراف استاندارد بیشتر از حالت عادی است. نمره 0 نیز نشان‌دهنده حالت عادی است و با رنگ سبز نشان داده می‌شود.
امواج در تفسیر نقشه مغزی
همه افراد دارای ترکیبی از امواج مغزی در بخش‌های مختلف مغز خود هستند. پزشک با خواندن نقشه مغزی می‌تواند مطمئن شود که فعالیت امواج مغزی برای وضعیت احساسی یا عملکرد شناختی فرد مناسب است. امواج مغزی را می‌توان به 5 گروه دسته‌بندی کرد که عبارت‌اند از:
- دلتا: امواج دلتا که آهسته‌ترین امواج مغزی هستند، در هنگام خواب مشاهده می‌شوند؛ بنابراین، این امواج نباید در حالت بیداری در نقشه مغزی مشاهده شوند. اگر آنها در حالت بیداری مشاهده شوند، ممکن است نشان‌دهنده افسردگی، آسیب مغزی بسته و اختلالات یادگیری باشند؛
- تتا: امواج تتا هنگام خیال‌پردازی مشاهده می‌شوند و با خلاقیت و شهود مرتبط هستند. همچنین زمانی که افراد آرامش بسیاری دارند، دامنه پایین‌تر این امواج مشاهده می‌شوند. دامنه‌های بالاتر این امواج نیز در هنگام حل مسائل پیچیده مانند حل مسائل ریاضی در ذهن دیده می‌شوند. وجود امواج تتای بیش از اندازه در حالت بیداری ممکن است نشان‌دهنده مشکلاتی در تمرکز و توجه، آسیب مغزی و اختلالات یادگیری باشد. همچنین امواج تتا با فرکانس بسیار پایین در کودکان و بزرگسالان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی مشاهده می‌شوند؛
- آلفا: این امواج مغزی در حالت آرامش مشاهده می‌شوند. با بستن چشم‌ها و فکرکردن به اتفاقات خوشایند، سطح امواج مغزی آلفا افزایش می‌یابد. فعالیت بیش از اندازه امواج آلفا در لوب پیشانی مغز اغلب با افسردگی و اختلال بیش‌فعالی مرتبط است؛
- بتا: هنگامی که افراد در حال فکرکردن، پردازش اطلاعات و حل مسئله هستند یا اضطراب دارند، امواج بتا در نقشه مغزی مشاهده می‌شوند. فعالیت بیش از اندازه امواج بتا با اضطراب، اختلال وسواس فکری و عملی، تحریک‌پذیری، بی‌قراری، بی‌خوابی، اختلال دوقطبی و سوءاستفاده مواد مخدر و دارو مرتبط است؛
- گاما: امواج گاما سریع‌ترین امواج مغزی به شمار می‌روند و در طول تفکر شناختی (هنگامی که مغز پردازش می‌کند و اطلاعات بخش‌های مرتبط مغز را به یکدیگر متصل می‌کند) در نقشه مغزی مشاهده می‌شوند. میزان بیش از اندازه امواج گاما اغلب با سطح بالای هوش، حافظه بهبودیافته، دلسوزی و احساس رضایت مرتبط است. اگر این امواج در نقشه مغزی مشاهده نشوند، فرد ممکن است دچار مشکلات یادگیری، پردازش ذهنی و زوال شناختی شده باشد؛
ویژگی های نقشه مغز فرد سالم
همان‌طور که گفته شد امواج مغزی اندازه‌گیری‌شده با نقشه‌های مغزی افراد سالم در سنین مشابه مقایسه می‌شود. تفاوت این اندازه‌گیری‌ها با نمرات Z یا انحراف استاندارد نشان داده می‌شوند. اگر نمره Z نقشه مغز فردی صفر باشد، نشان‌دهنده این است نقشه مغز فرد هیچ تفاوتی با نقشه مغز فرد سالم ندارد؛ بنابراین، رنگ سبز که نشان‌دهنده نمره صفر است، یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های نقشه مغز فرد سالم است.
هدف از تفسیر نقشه مغزی
تحلیل qeeg می‌تواند امواج غیرعادی و بخش‌هایی با فعالیت بیش از اندازه یا کمتر از میزان عادی را در مغز نشان دهد. در واقع تحلیل qeeg به تشخیص انواع بیماری های مغزی و اعصاب و روان کمک می‌کند. برای مثال، اگر نواحی خاصی از مغز دارای فعالیت بیش از اندازه‌ای باشند، ممکن است نشان‌دهنده مشکلاتی مانند اضطراب، بی‌قراری یا مشکل در تمرکز باشند. همچنین بخش‌هایی با فعالیت کم می‌تواند فرد را دچار مشکلاتی در حافظه، توجه و خلق کند. طبق این توصیفات، پزشکان با تفسیر نقشه مغزی می‌توانند به سه هدف زیر دست یابند:
- شناسایی دلایل زمینهای علائم روان‌شناختی یا فیزیولوژیکی: بخش‌های مختلف مغز ممکن است عملکرد بهتری را در سطح خاصی از امواج مغزی داشته باشند. برای مثال، اگر نقشه مغزی نشان دهد که فعالیت امواج مغزی آلفا در لوب پیشانی مغز غیرعادی است، می‌تواند به پزشک در درک علائمی مانند تکانشگری کمک کند؛
- تدوین برنامه درمانی مبتنی بر اطلاعات برای دستیابی به بهترین نتایج: پزشک با کمک qEEG می‌تواند از تأثیرگذاری روش‌های درمانی تجویزشده مطمئن شود. برای مثال، فردی ممکن است دچار تحریک‌پذیری شده باشد؛ ولی، نقشه مغز او مشابه نقشه مغز افراد افسرده به نظر برسد؛ بنابراین، پزشک با کمک نقشه مغزی می‌تواند وضعیت روانی بیمار را بهتر درک کند و روش‌های درمانی مناسب‌تری را تجویز کند؛
- آموزش مغز با نوروفیدبک: نوروفیدبک نوعی آموزش مغزی شخصی‌سازی‌شده است که از بازخورد لحظه‌ای برای عادی‌سازی فعالیت مغز استفاده می‌کند. پزشک با کمک یافته‌های نقشه مغزی می‌تواند یک پروتکل نوروفیدبک شخصی‌سازی‌شده را ایجاد کند و نواحی ایجادکننده علائم را در مغز هدف قرار دهد.
معانی رنگ ها در تحلیل نقشه مغزی
هنگام خواندن جواب تفسیر نقشه مغزی، رنگ‌ها نشان‌دهنده میزان فعالیت الکتریکی مغز در نواحی مختلف هستند. هر رنگ نمانگر محدوده خاصی از فرکانس امواج مغز است. این رنگ‌ها عبارتند از:
- سبز و آبی: این دو رنگ معمولا نشان‌دهنده فعالیت مغز با فرکانس پایین هستند. این رنگ می‌تواند نشان‌دهنده فعالیت طبیعی مغز یا در حالت استراحت و نرمال باشد.
- قرمز یا زرد: این رنگ‌ها معمولا بیانگر فعالیت شدید مغز در محدوده مورد نظر است و می‌تواند بیانگر اختلالات مختلف باشد.
- سفید: بیانگر فعالیت مغزی به صورت متوسط است.
- سیاه: می‌تواند نشان‌دهنده مناطق بدون فعالیت یا ارتباطات ضعیف با سایر قسمت‌های مغز باشد. معمولا در اثر آسیب مغزی یا فعالیت کم مغز رخ می‌دهد.
سخن پایانی
نقشه مغزی به ابزاری ارزشمند در علوم اعصاب مدرن تبدیل شده است. qEEG می‌تواند اطلاعات مختلفی را درباره عملکردهای مغز انسان ارائه دهد و راه را برای استراتژی‌های شخصی‌سازی‌شده هموار سازد. پزشکان با کمک نقشه مغزی می‌توانند عملکرد مغز را بهتر درک کنند و سلامت مغز و سلامت کلی بدن را بهبود دهند.
ما در این مطلب، سعی کردیم نحوه تفسیر نقشه مغزی را توضیح دهیم؛ ولی، ما به شما توصیه می‌کنیم که به‌هیچ‌وجه سعی نکنید بیماری خود را با کمک این اطلاعات و بدون مراجعه به مطب پزشکی معتبر تشخیص و درمان کنید. حتما به مرکزی معتبر مانند مرکز rtms در تهران مراجعه کنید تا متخصصانی آموزش‌دیده و باتجربه نقشه مغزی شما را به‌درستی تفسیر کنند و مناسب‌ترین برنامه درمانی را به شما پیشنهاد دهند.
تهران آر تی ام اس
پست قبلی
پست بعدی
نقشه مغزی فعالیت الکتریکی مغز را از طریق امواج مغزی ثبت می‌کند. این امواج می‌توانند اطلاعاتی درباره وضعیت هوشیاری، وجود اختلالات مغزی مثل صرع، کیفیت خواب و سایر شرایط عصبی را نشان دهند.
نقشه مغزی به طور مستقیم بیماری‌ها را تشخیص نمی‌دهد، اما می‌تواند به پزشکان در شناسایی الگوهای غیرطبیعی که ممکن است نشان‌دهنده مشکلات عصبی مانند صرع، تومور مغزی، یا اختلالات خواب باشند، کمک کند.
تفسیر نقشه مغزی معمولاً توسط یک متخصص نورولوژی یا تکنسین آموزش دیده انجام می‌شود و ممکن است چند ساعت تا چند روز طول بکشد. دقت تفسیر به مهارت پزشک و کیفیت ضبط بستگی دارد. معمولاً نقشه مغزی به عنوان یک ابزار تکمیلی استفاده می‌شود و نتایج آن باید در کنار سایر آزمایشات و اطلاعات بالینی بررسی شود.
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید