نوار مغز برای تشخیص آلزایمر

نوار مغز برای تشخیص آلزایمر با ثبت سیگنا‌ل‌های دریافتی، به پزشکان کمک می‌کند تا فرایندهای شناختی و الگوهای مغزی بیمار را مورد ارزیابی قرار دهند و نشانه‌های مبتنی بر آلزایمر را شناسایی کنند؛ بنابراین اگر از اختلالات روانی و فراموشی رنج می‌برید، بهتر است به یک متخصص مغز و اعصاب جهت تشخیص و درمان آلزایمر مراجعه کنید و مشکل خود را با او در میان بگذارید. همچنین پیشنهاد می‌کنیم که تا پایان این مقاله از  سایت تهران rTMS همراه ما باشید و در رابطه‌ با ماهیت تشخیص آلزایمر با نوار مغز اطلاعات ارزشمندی به دست آورید.

معرفی روش های تشخیص آلزایمر

در اولین بخش از صحبت‌های خود پیرامون کاربرد نوار مغز برای تشخیص آلزایمر، بهتر است ابتدا با تمام روش‌های شناسایی این عارضه آشنا شوید تا در ادامه، علت تمایز روش نوار مغزی یا eeg را نسبت به سایر موارد به‌خوبی درک کنید.

به‌طور کلی در رابطه‌ با انواع راهکارهای تشخیص آلزایمر باید بگوییم که پزشک ابتدا وضعیت بیمار را مورد ارزیابی قرار می‌دهد و با پرسیدن سؤالات مختلف از او و اطرافیانش سعی می‌کند تا به میزان وخامت بیماری پی ببرد. سپس با تجویز چند مورد از آزمایشاتی که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد؛ از تشخیص خود اطمینان حاصل می‌کند تا اقدامات لازم را جهت شروع روند درمان انجام دهد.

• توموگرافی کامپیوتری (CT): سی‌تی‌اسکن یا توموگرافی که عملکردی بر پایه اشعه ایکس دارد، رایج‌ترین روش تشخیص آلزایمر است. با استفاده از این روش می‌توان آسیب‌های مربوط به سکته مغزی، تومور مغزی، تجمع مایع یا خون در مغز، آتروفی و آلزایمر را تشخیص داد. پروسه سی‌تی‌اسکن معمولاً ۱۰_۲۰ دقیقه به طول می‌انجامد.
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): دستگاه ام‌آرآی دارای آهنرباهای بسیار قوی است که با ایجاد میدان‌های مغناطیسی و امواج رادیویی، تصاویر دقیق و کاملی از داخل بدن ثبت می‌کند. با استفاده از MRI می‌توان تصویر کاملاً واضح و شفافی از مغز انسان به دست آورد. این تکنولوژی به پزشکان کمک می‌کند تا عارضه‌هایی مانند آلزایمر، آتروفی، آسیب‌های پس از سکته مغزی، مشکلات رگ‌های خونی، انواع تومور و... را تشخیص دهند‌. مدت‌زمان ام‌آرآی معمولاً ۱۵_۹۰ دقیقه است. حین انجام ام‌آرآی هیچ‌گونه وسیله فلزی مانند جواهرات، کمربند و... نباید به همراه داشته باشید.
• تصویربرداری fMRI: این روش به‌منظور بررسی فعالیت‌های مغزی و روند گردش خون در مویرگ‌های مغز مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولاً حین اسکن مغز، از بیمار خواسته می‌شود تا یک تست تفکر هم انجام دهد تا پزشک معالج، افزایش و کاهش فعالیت مغز را حین انجام کار مشاهده کند و نتیجه را مورد بررسی و مقایسه قرار دهد. با این کار می‌تواند تشخیص دهد که آلزایمر تا چه اندازه بر عملکرد مغز بیمار تأثیرگذار بوده است‌.
• الکتروانسفالوگرافی (EEG): نوار مغزی فعالیت کلی مغز را به ثبت می‌رساند. طی فرایند تشخیص آلزایمر با نوار مغز، تعدادی الکترود به سر متصل می‌شوند تا سیگنال‌های مغز را دریافت کنند و روی صفحه مانیتور به نمایش بگذارند. با استفاده از این روش، علاوه‌بر تشخیص آلزایمر، می‌توان بیماری‌های دیگری مانند صرع، سکته مغزی و... را هم شناسایی کرد. به طور معمول اسکن مغز با نوار مغزی حدود ۲۰ الی ۴۰ دقیقه زمان می‌برد.
• توموگرافی کامپیوتری گسیل تک فوتون (SPECT): با استفاده از این دستگاه، برخلاف ام‌آرآی و سی‌تی‌اسکن که قابلیت ثبت تصویر دوبعدی از مغز را دارند؛ می‌توان تصویر سه‌بعدی تهیه کرد. طی این فرایند ماده‌ای که حاوی پرتوهای رادیواکتیو سطح پایینِ متصل به رنگ است، به بدن تزریق می‌شود تا حین اسکن مغز، پرتوهای ساطع شده از این رنگ؛ یک تصویر سه‌بعدی از مغز بسازند.

همچنین بخوانید: نوار مغز بهتر است یا ام ار ای

آیا تشخیص آلزایمر با نوار مغز امکان پذیر است؟

در پاسخ به پرسش مذکور باید بگوییم که بیشترین کاربرد تست نوار مغز برای تشخیص و کنترل تشنج است، اما امروزه به‌عنوان یک روش تشخیص جدید آلزایمر هم شناخته می‌شود و می‌تواند افراد مسن و بیماران کهن‌سال را از یک‌عمر زندگی عذاب‌آور با آلزایمر نجات دهد. زیرا نوار مغز سبب پیشگیری از ابتلا به آلزایمر نیز می‌شود؛ به این صورت که پزشک را از بروز تغییرات اولیه در مغز بیمار مطلع می‌سازد و هشدارهای لازم را جهت انجام اقدامات پیشگیرانه به پزشک معالج می‌دهد.

نتایج نوار مغز در تشخیص آلزایمر چقدر دقیق است؟

در واقع هنگام تفسیر نوار مغز برای تشخیص آلزایمر، پزشک امواجی را که از عملکرد مغز شما دریافت کرده است، مورد بررسی قرار می‌دهد. به‌عبارت‌دیگر، هر آنچه از نتایج نوار مغز به دست می‌آید، حاصل فعالیت مغز شما در لحظه اسکن بوده است.

نکته مهمی که وجود دارد، این است که شما باید برای کاهش خطای احتمالی، به تمام توصیه‌های تکنسین در لحظه گرفتن نوار مغز گوش دهید و در طول پروسه ثبت امواج مربوطه، تحرک زیادی نداشته باشید و آرامش خود را حفظ کنید تا نتیجه‌ای که حاصل می‌شود، بی‌عیب‌ونقص باشد. سپس پزشک امواج مغزی شما را مورد بررسی قرار می‌دهد و درصورتی‌که این امواج غیرطبیعی باشند، نشان از بیماری‌های زیر خواهد داشت:

• آلزایمر
• سکته مغزی 
• مصرف مواد مخدر
• تشنج 
• تومور مغزی و...

برای اطمینان دقیق از هر کدام، باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید تا بررسی‌های نهایی با استفاده از ام‌آرآی و سی‌تی‌اسکن انجام شود.

تشخیص آلزایمر با نوار مغز چه عوارضی دارد؟

تشخیص آلزایمر با نوار مغز هیچ‌گونه عوارضی به دنبال ندارد و کاملاً بی‌خطر است. صرفاً زمانی که فرد، مبتلا به تشنج باشد، این احتمال وجود دارد که بر اثر تحریکات دستگاه نوار مغزی (مانند چراغ چشمک‌زن)، سلول‌های مغزی تخت تأثیر قرار بگیرند و احتمال تشنج افزایش یابد. با این‌ وجود، پزشک معالج به‌خوبی می‌داند که در صورت بروز حوادث غیرمترقبه، چه اقداماتی باید انجام دهد و جای هیچ‌گونه نگرانی از این بابت نخواهد بود. از سوی دیگر، تست نوار مغز چندین دهه است که به‌منظور کنترل و تشخیص بیماری‌ های مغز و اعصاب مورداستفاده قرار می‌گیرد و به دلیل اینکه فاقد هرگونه اشعه و اثرات منفی است؛ هیچ پیامد مخربی برای بیمار به دنبال ندارد.

مراحل انجام نوار مغز برای تشخیص آلزایمر

مراحل نوار مغز برای تشخیص آلزایمر به این صورت است که ابتدا ۲۵، ۱۶ یا ۸ جفت الکترود به سر متصل می‌شود تا سیگنال‌های الکتریکی مغز را دریافت کنند و روی مانیتور نمایش دهند. طی پروسه انجام نوار مغز، بیمار به توصیه پزشک باید روی تخت دراز بکشد یا روی صندلی بنشیند. ضمناً در هر دو صورت، باید بدون حرکت باشد و آرامش خود را تا پایان پروسه مربوطه حفظ کند. حین انجام آزمایش نوار مغز، پزشک از بیمار می‌خواهد تا فعالیت‌های مختلفی (مانند کشیدن نفس عمیق، باز و بسته کردن چشم‌ها و...) را انجام دهد تا واکنش سلول‌های مغزی را نسبت به انجام هر یک از تست‌های مذکور مورد بررسی قرار دهد.

گاهی برای بررسی حملات تشنج در کودکان از تست نوار مغز استفاده می‌شود. تکنسینی که برای انجام این آزمایش از کودک شما داوطلب می‌شود، باید با فرزند شما به‌خوبی رفتار کند و مانع از القای ترس‌ و دلهره به کودک شود. ثبت نوار مغزی تقریباً ۲۰_۳۰ دقیقه طول خواهد کشید و در طی این مدت، کودک می‌تواند در آغوش تکنسین آرام بگیرد تا فرایند مذکور با موفقیت به انجام برسد.

کارهای لازم هنگام انجام نوار مغز برای تشخیص آلزایمر

هنگام انجام آزمایش نوار مغزی باید آرامش خود را حفظ کنید و به توصیه‌هایی که پزشک معالج می‌گوید، به‌خوبی عمل کنید. همچنین رعایت مواردی که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد؛ الزامی است:

• مدت‌زمان لازم به‌منظور انجام نوار مغز برای تشخیص آلزایمر، حدود ۲۰ الی ۴۰ دقیقه است و طی این مدت باید روی صندلی بنشینید یا روی تخت دراز بکشید.
• گاهی ممکن است برای نظارت ۲۴ ساعته، بر اساس شرایطی که دارید؛ در بیمارستان بستری شوید.
• حین ضبط سیگنال‌های مغزی، حتماً باید بی‌حرکت بمانید. طی این مدت می‌توانید چشمان خود را به‌صورت هشیار ببندید و استراحت کنید تا آرامش بیشتری داشته باشید.
• طی پروسه مذکور ممکن است با محرک‌های مختلف شنیداری و لامسه، کشیدن نفس عمیق یا چراغ چشمک‌زن و... آزمایش شوید.

آیا استفاده از نوار مغز برای تشخیص آلزایمر بهتر از روش های دیگر است؟

در رابطه‌ با برتری نوار مغز برای تشخیص آلزایمر باید بگوییم که این روش هیچ دردی ندارد و بیمار در آرامش کامل، جلسه مربوطه را سپری خواهد کرد. از سوی دیگر، به دلیل عدم ورود هیچ‌گونه اشعه و امواجی به بدن، عوارض جانبی خاصی به دنبال ندارد و کاملاً بی‌خطر است. همچنین می‌توان با بهره‌گیری از آن، عارضه‌های مختلف دیگری مانند اثرات سکته مغزی، صرع و تشنج، تومور و... را تشخیص داد.

با این‌ وجود باید بگوییم که روش ام‌آرآی و سی‌تی‌اسکن برای تشخیص آلزایمر دقیق‌تر است، اما با توجه‌ به عوارض و هزینه‌ای که دارند، پزشکان در وهله اول انجام نوار مغز را توصیه می‌کنند تا در صورت مشاهده هرگونه امواج غیرطبیعی در سیگنال‌های مغزی، بیمار به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کند و به دنبال آن، با تجویز پزشک متخصص، آزمایش‌ها سی‌تی‌اسکن و ام‌آرآی را هم انجام دهد.

سخن پایانی

در این مطلب به بررسی ماهیت نوار مغز برای تشخیص آلزایمر پرداختیم و دانستیم که هنگام انجام این پروسه، چه اقداماتی باید صورت گیرد. همچنین دررابطه‌با عوارض و درصد خطای آزمایش نوار مغز صحبت کردیم. امیدواریم با مطالعه این مقاله به پاسخ سؤالات خود در رابطه‌ با روش های تشخیص آلزایمر رسیده باشید. لطفاً شما عزیزان هم تجربیات و نظرات خود را پیرامون موضوع مطرح شده به اشتراک بگذارید تا ما هم از معلوماتتان بهره‌مند شویم. از اینکه تا پایان همراه ما بودید، صمیمانه سپاسگزاریم.