میگرن مزمن چیست و چه نشانه هایی دارد

میگرن مزمن نوعی سردرد و از انواع میگرن است که در آن فرد حداقل ۱۵ روز در ماه، سردردهایی با ویژگی‌های میگرنی را تجربه می‌کند. بر خلاف میگرن‌های اپیزودیک، این نوع میگرن به صورت مداوم و طولانی‌مدت است. علائم این نوع میگرن متنوع هستند و ممکن است شامل سردردهای ضربان‌دار، حساسیت به نور و صدا، تهوع و استفراغ باشد. از آنجا که این نوع سردردها زندگی روزمره را مختل کرده و کیفیت زندگی افراد را به‌شدت کاهش می‌دهند؛ تشخیص دقیق و درمان مناسب، از جمله دارو درمانی و تغییر سبک زندگی، برای کنترل این بیماری ضروری است. در ادامه با علائم و دلیل این بیماری بیشتر آشنا می‌شویم.

میگرن مزمن چیست؟

میگرن مزمن نوعی سردرد شدید است که به مراتب پیچیده‌تر از میگرن‌های معمولی است. این نوع میگرن با سردردهایی شدید و ضربان‌دار همراه است که اغلب یک طرف سر را درگیر می‌کند. برخلاف سردردهای معمولی، این نوع میگرن به صورت مداوم و طولانی‌مدت فرد را آزار می‌دهد. این سردردها ممکن است از ۱۵ روز در ماه تا چند ماه ادامه داشته باشند و زندگی روزمره فرد را مختل کنند. شدت درد در این سردرد بسیار بالاست و اغلب با علائمی مانند تهوع، استفراغ، حساسیت به نور و صدا همراه است.

علت دقیق آن هنوز به طور کامل شناخته شده نیست؛ اما عوامل مختلفی مانند ژنتیک، تغییرات هورمونی، استرس، برخی غذاها و نوشیدنی‌ها، تغییرات آب و هوایی و کمبود خواب می‌توانند در بروز و تشدید این بیماری نقش داشته باشند. علاوه بر این، استفاده بیش از حد از داروهای مسکن نیز احتمال ابتلا به آن را افزایش می‌دهد.

علائم میگرن مزمن

این نوع میگرن با سردردهایی شدید و ضربان‌دار همراه است و اغلب در یک طرف سر بیشتر احساس می‌شود. علاوه بر سردرد، علائم دیگری نیز وجود دارند که شدت بیماری را بیشتر کرده و تشخیص آن را از دیگر انواع سردرد آسان‌تر می‌سازند. این علائم شامل تهوع، استفراغ، حساسیت به نور، صدا و بوهای مختلف، احساس ضعف و سرگیجه و حتی اختلالات بینایی می‌شود. علائم میگرن مزمن به قدری شدید و متنوع هستند که متاسفانه تمامی جنبه‌های زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهند. از جمله این تأثیرات می‌توان به کاهش عملکرد در محل کار یا تحصیل، اختلال در روابط اجتماعی، مشکلات خواب، افسردگی و اضطراب اشاره کرد.

همچنین، برخی افراد مبتلا به این بیماری، به دلیل ترس از بروز حملات، از انجام فعالیت‌های روزمره خود اجتناب می‌کنند و در نتیجه کیفیت زندگی آنها به شدت کاهش می‌یابد. به همین دلیل، تشخیص زودهنگام و درمان مناسب این بیماری اهمیت بسیار زیادی دارد.

علت میگرن مزمن چیست

علت اصلی میگرن یکی از پیچیده‌ترین معماهای پزشکی است که تاکنون پاسخ قطعی برای آن یافت نشده است. با این حال، تحقیقات نشان می‌دهد که فعالیت‌های غیر طبیعی در مغز از جمله اختلال در انتقال سیگنال‌های عصبی، تغییرات در مواد شیمیایی مغز و واکنش‌های غیر طبیعی رگ‌های خونی، نقش مهمی در بروز این نوع سردردهای شدید ایفا می‌کنند.

علاوه بر عوامل عصبی، عوامل ژنتیکی نیز به عنوان یکی از عوامل خطر مهم در بروز این سردرد شناخته شده‌اند. مطالعات نشان می‌دهند که افرادی که سابقه خانوادگی میگرن دارند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. همچنین، زنان به دلایل هورمونی و بیولوژیکی، بیشتر از مردان به آن مبتلا می‌شوند. تغییرات هورمونی در دوران قاعدگی، بارداری و یائسگی  نقش مهمی در بروز و شدت حملات میگرنی در زنان دارد.

عوامل تشدید کننده میگرن مزمن

همان طور که گفتیم علل مختلفی در بروز و تشدید میگرن مزمن نقش دارند. تحقیقات نشان می‌دهند که علاوه بر عوامل ژنتیکی و فیزیولوژیکی، برخی عوامل محیطی و سبک زندگی نیز می‌توانند در بروز و شدت حملات میگرنی نقش داشته باشند. از جمله مهم‌ترین عواملی که می‌توانند این نوع درد را تحریک کنند، می‌توان به چاقی و اضافه وزن، مصرف بیش از حد کافئین، اختلالات خواب مانند خر و پف، استرس و تغییرات آب و هوایی اشاره کرد. سبک زندگی نامناسب نیز می‌تواند به طور قابل توجهی بر شدت و فراوانی حملات میگرنی تأثیر بگذارد.

چگونگی تشخیص بیماری میگرن مزمن

برای تشخیص دقیق میگرن مزمن، باید به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه شود. پزشک با بررسی دقیق سابقه پزشکی بیمار، انجام معاینات فیزیکی و پرسیدن سوالاتی در مورد نوع، شدت و محل درد، علائم همراه و مدت زمان هر حمله، اطلاعات لازم برای تشخیص بیماری را جمع‌آوری می‌کند. بیمار باید به طور دقیق تمام علائم خود را به پزشک گزارش دهد تا پزشک بتواند به یک تشخیص دقیق برسد.

پس از بررسی علائم، پزشک ممکن است برای رد کردن سایر بیماری‌های احتمالی مانند تومور مغزی، سکته مغزی یا ناهنجاری‌های ساختاری مغز، انجام آزمایش‌های تصویربرداری مانند MRI یا CT اسکن یا الکتروانسفالوگرافی را تجویز کند. این آزمایش‌ها به پزشک کمک می‌کنند تا هرگونه ناهنجاری در مغز را شناسایی کرده و تشخیص قطعی را بدهد. اگر نتایج این آزمایش‌ها طبیعی باشد و علائم بیمار با معیارهای تشخیصی میگرن مطابقت داشته باشد، پزشک تشخیص میگرن مزمن را تأیید خواهد کرد.

آیا امکان پیشگیری از میگرن مزمن وجود دارد

قبلا هم توضیح دادیم که مطالعات نشان می‌دهند برخی عوامل محیطی و سبک زندگی می‌توانند در تشدید و بروز حملات میگرنی نقش مهمی ایفا کنند. خوشبختانه، با اتخاذ برخی تغییرات در سبک زندگی، می‌توان از بروز بسیاری از حملات میگرنی پیشگیری کرد. برای کاهش شدت و فراوانی حملات میگرنی، رعایت یک سبک زندگی سالم بسیار مهم است. این سبک زندگی شامل اجتناب از عوامل محرک مانند استرس، مصرف بیش از حد کافئین، نیکوتین و الکل، داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل، انجام ورزش‌های سبک و منظم، خواب کافی و ایجاد یک محیط آرام برای استراحت می‌شود. همچنین، اجتناب از مصرف غذاهای تند و پرچرب و نوشیدن آب کافی نیز می‌تواند به کاهش شدت و تعداد حملات میگرنی کمک کند.

روش های درمان میگرن مزمن

درمان میگرن مزمن بسته به شدت و تعداد دفعات حمله‌های میگرنی، ترکیبی از روش‌های دارویی و غیر دارویی است. داروهای پیشگیری کننده برای کاهش تعداد و شدت حملات، داروهای تسکین‌دهنده برای کنترل درد حاد و روش‌های غیر دارویی مانند بیوفیدبک، یوگا و ماساژ برای مدیریت استرس و بهبود کیفیت زندگی، از جمله روش‌های درمانی رایج هستند. انتخاب روش درمانی مناسب توسط پزشک متخصص و با توجه به شرایط فردی هر بیمار انجام می‌شود.

تزریق بوتاکس

یکی از روش‌های موثر و نوین برای درمان میگرن، تزریق بوتاکس است. در روش درمان میگرن با بوتاکس، مقدار مشخصی بوتاکس در نقاط خاصی از سر تزریق می‌شود که با شل کردن عضلات سر و گردن و مسدود کردن انتقال‌دهنده‌های عصبی درد، باعث کاهش قابل توجه تعداد و شدت حملات میگرنی می‌شود. از مزایای اصلی این روش می‌توان به اثر طولانی مدت آن (حدود ۳ ماه) و عوارض جانبی کم در مقایسه با برخی داروها اشاره کرد. تزریق بوتاکس به عنوان یک گزینه درمانی مکمل برای افرادی که به درمان‌های دارویی پاسخ مناسبی نداده‌اند، بسیار موثر است.

جراحی

در صورتی که درمان‌های دارویی و تزریق بوتاکس در کنترل میگرن مؤثر نباشند، جراحی به عنوان آخرین گزینه درمانی در نظر گرفته می‌شود. در این روش، اعصاب حسی محیطی اطراف جمجمه که در ایجاد و انتقال سیگنال‌های درد نقش دارند، برداشته می‌شوند. جراحی میگرن معمولاً حدود دو ساعت به طول می‌انجامد و با کاهش فرکانس و شدت حملات میگرنی همراه است.

دارو درمانی

درمان دارویی این بیماری شامل طیف وسیعی از داروها از جمله مسکن‌هایی مانند ناپروکسن و ایبوپروفن، داروهای اختصاصی میگرن مثل تریپتان‌ها، داروهای ضد تهوع و داروهایی برای پیشگیری مانند بتابلوکرها و داروهای ضد تشنج است. انتخاب دارو بستگی به شدت و فراوانی حملات، علائم همراه و پاسخ فرد به درمان دارد. هرچند این داروها در کنترل میگرن موثر هستند، اما ممکن است در برخی از افراد، عوارض جانبی داشته باشد و بنابراین مصرف خودسرانه آنها توصیه نمی‌شود.

سخن پایانی

در این مقاله توضیح دادیم که میگرن مزمن چیست. میگرن مزمن یک بیماری پیچیده است که علل دقیق آن هنوز به طور کامل شناخته نشده است. درمان این بیماری معمولاً ترکیبی از روش‌های مختلف است که با توجه به شدت بیماری و پاسخ بیمار به درمان انتخاب می‌شود. داروها، تزریق بوتاکس و در موارد شدیدتر جراحی از جمله روش‌های درمانی هستند. تغییر سبک زندگی، کاهش استرس و مدیریت عوامل محرک نیز نقش مهمی در کنترل میگرن دارند. با این حال، یافتن روش درمانی کاملاً مؤثر برای همه بیماران مبتلا به میگرن مزمن ممکن است چالش‌برانگیز باشد و نیاز به همکاری نزدیک بیمار با پزشک متخصص دارد.